جوان بی‌تجربه‌ یا نابغه کاریزماتیک؛ چرا منچستریونایتد به سراغ آموریم رفت؟

ایلیا بهزاد اول، فوتبال لب– پس از شروع ناامیدکننده منچستریونایتد در فصل ۲۰۲۴/۲۰۲۵، سرانجام اریک تن هاخ از سمت خود برکنار شد و به نظر می‌رسد به زودی، روبن آموریم به عنوان سرمربی جدید شیاطین سرخ انتخاب شود.

پس از کسب دومین قهرمانی در چهار سال اخیر با اسپورتینگ لیسبون، توجه باشگاه‌های بزرگ فوتبال اروپا به روبن آموریم جلب شد، و حالا؛ منابع مختلف خبری، پیوستن این سرمربی ۳۹ ساله و جوان پرتغالی را به منچستریونایتد تأیید می‌کنند. آموریم اسپورتینگ را به ویترین جذابیت لیگ پرتغال تبدیل کرده و در این فصل، آن‌ها با ۳۰ گل زده و ۲ گل خورده در ۹ پیروزی از ۹ هفته ابتدایی، عملکرد فوق‌العاده و بی‌نقصی داشته‌اند. پیش از آغاز فصل، آموریم مذاکراتی با دو باشگاه لیگ برتری دیگر یعنی لیورپول و وستهم داشت و حتی در ماه آوریل برای مذاکره با وستهم به لندن نیز سفر کرد اما در نهایت، تصمیم به تمدید قرارداد با اسپورتینگ گرفت. در این مطلب، به دلایل توجه باشگاه‌های بزرگ به آموریم می‌پردازیم.

معمار اسپورتینگ نوین

رشد آموریم به عنوان سرمربی سریع و غیرمنتظره شکل گرفت؛ او که مربیگری خود را سال ۲۰۱۸ در سطح سوم فوتبال پرتغال با تیم “کاسا پیا” آغاز کرده بود، سه ماه پیش از قبول هدایت تیم اصلی براگا در ژانویه ۲۰۲۰ روی نیمکت تیم دوم آن‌ها نشست. با کسب ۱۰ پیروزی در ۱۳ بازی روی نیمکت براگا، توجه اسپورتینگ لیسبون به آموریم که سابقه بازی در بنفیکا داشت جلب شد و او در ۳۶ سالگی، تبدیل به پنجمین سرمربی اسپورتینگ طی دو سال حضور شد. آموریم در اولین سال حضورش، به رده چهارم لیگ رسید اما در دومین فصل، برای نخستین بار در ۱۹ سال اسپورتینگ را به قهرمانی در لیگ پرتغال رساند. اسپورتینگ در دوران آموریم، به دو قهرمانی در لیگ کاپ پرتغال هم رسیده اما بی‌شک دستاورد قابل‌توجه او، تبدیل شدن اسپورتینگ به تیم اول پرتغال بعد از سال‌ها ناکامی بودن است.

با استفاده از داده‌های ClubElo ( که معیاری برای قدرت تیم‌هاست) می‌توان رده اسپورتینگ در دهه گذشته به این سمت را اندازه‌گیری کرد و همانطور که در نمودار پیداست، اسپورتینگ زیر نظر آموریم به قدرتمندترین فرم خود در یک دهه اخیر رسیدن است. او در دوران حضور خود روی نیمکت اسپورتینگ، جسارت و عطش خود برای به کار گرفتن بازیکنان جوانی چون گونسالو ایناسیو، ماتئوس نونس، عثمان دیاموند و نونو مندس را نشان داده است و این موضوع منجر به افزایش کیفیت تیم با توجه به داشته‌های آن‌ها شده است.

برونو فرناندز تنها یک ماه پیش از انتصاب آموریم به منچستریونایتد منتقل شد اما انتقال مندس به پاری‌سن‌ژرمن، نونس به ولورهمپتون، پدرو پورو به تاتنهام، مانوئل اوگارته بازیکن فصل منچستریونایتد به پاری‌سن‌ژرمن و ژائو پالینیا به فولام، بخشی از درآمدزایی‌هاس اسپورتینگ از طریق فروش بازیکنان ارتقاء یافته در دوران آموریم بوده است. آموریم در دوران حضور خود, سبک بازی باثبات و مشخصی داشته و این یکی از دلایل موفقیت این تیم به شمار می‌رود؛ حالا سوال این‌جاست که سبک بازی آموریم در اسپورتینگ چگونه بوده است؟

آشنایی با سبک بازی آموریم

روی کاغذ تیم آموریم با ۳-۴-۳ یا ۱-۲-۴-۳ مبتنی بر مالکیت بالا، تنوع برنامه‌های هجومی و ساختار دفاعی مستحکم بازی می‌کند. در بازی‌سازی، آن‌ها از هافبک‌هایی در خطوط مختلف زمین استفاده می‌کنند تا کار انتقال توپ از دفاع به حمله از طریق کانال میانی سریع‌تر شکل بگیرد. وینگ‌بک‌ها در این سیستم بالا و لی خط. بازی می‌کنند تا به دنبال ایجاد فضا در خط دفاعی حریف باشند و جلوتر از آن‌ها، دو هافبک تهاجمی در نیم‌فضاها به دنبال خلق موقعیت و نزدیک شدن به تک مهاجم تیم هستند.

در زمین بازی‌سازی از عقب، آموریم معمولاً از بازیکنان خود می‌خواهد در سیستم ۲-۲-۲-۴ قرار بگیرند. در فصل گذشته، مدافع میانی این تیم یعنی سباستین کواتس به خط میانی اضافه می‌شد تا کار با توپ و زوایای پاس بهتر شکل بگیرد. شناور بودن خط حمله تیم اسپورتینگ و ایده‌های آن‌ها در مقایسه با سایر تیم‌های اروپا در این حوزه کاملا مشخص است. برای مثال در آمار «مقاومت پرس» که بر اساس لمس توپ در یک‌سوم ابتدایی زمین به ازای هر تکل حریف تعریف می‌‌شود، این تیم امتیاز ۹۸ از ۹۹ را به دست آورده است که نشان می‌دهد تیم اسپورتینگ توانایی زیادی در پرس‌گریزی دارد. در هفت لیگ برتر اروپایی، تنها منچسترسیتی و اینتر میلان بیش از اسپورتینگ با ۷۴.۹ لمس توپ به ازای هر تکل حریف عملکرد بهتری داشته‌اند.

در زمان مالکیت توپ، تیم آموریم می‌تواند از طریق پاس‌های کوتاه یا بازی مستقیم برای بازیکنان کناری، خلق موقعیت کنند. نمره گردش توپ این تیم، ۶۰ از ۹۹ هست که نشان می‌دهد این تیم به اندازه تیم‌های تیم‌های مسلط بر توپ در لیگ‌های معتبر اروپایی، کم‌تر به دنبال حفظ مالکیت توپ است اما این موضوع نشان می‌دهد که آموریم در زمان بازی‌سازی، برنامه‌های متنوعی را برای خلق موقعیت دنبال می‌کند.

با این حال، این نمره نشان‌دهنده حمله باحوصله اسپورتینگ نیز هست. هیچ تیمی در فصل گذشته لیگ پرتغال، حمله با بیش از ۱۰ پاس متوالی انجام نداده است و همزمان، هیچ تیم هم به اندازه آن‌ها با ۷۴ حمله مستقیم، بازی طولی انجام نداده است که نشان از تطبیق‌پذیری تیم آموریم با شرایط بازی و تیم حریف دارد. برای مثال فصل گذشته مقابل تیمی با دفاع چند لایه از عقب زمین مانند ویتوریا گیمارش، اسپورتینگ با پاس‌های تک ضرب و استفاده از فرار عمقی ویکتور گیوکرش دروازه حریف را باز کرد اما این مهاجم ملی‌پوش سوئدی با قد و قامت خود، تغییراتی را در سبک بازی این تیم ایجاد کرده است.

حضور این بازیکن ۱۸۷ سانتی‌متری در خط حمله اسپورتینگ، میل به بازی مستقیم در تیم آموریم را هم افزایش داده است و وقتی او گلزنی نکند، قدرت بدنی او و فرارهای عمقی وی برای سایر بازیکنان فضای مناسب ایجاد می‌کند. تنها هری کین از بایرن مونیخ و لوک دی‌یونگ از آیندهوون فصل گذشته بیش از گیوکرش گل و پاس گل در هفت لیگ معتبر اروپایی ثبت کردند. گیوکرش، یکی از کلیدی‌ترین بازیکنان فصل گذشته فوتبال اروپا بوده اما مسئله اصلی تیم اسپورتینگ، تغییر در سبک بازی باحوصله این تیم و بازی‌سازی با تنوع بیش‌تر در فصل گذشته بوده است. موضوعاتی که می‌توان آن را در گراف زیر مشاهده کرد.

رویکرد بدون توپ

هواداران منچستریونایتد که این روزها مشکلات دفاعی زیادی دارند؛ به شدت نگران تاکتیک‌های دفاعی آموریم هستند. در زمان مالکیت توپ حریف، اسپورتینگ آموریم عملکرد مطلوبی داشته و فصل گذشته در مسابقات هفت لیگ معتبر اروپایی، تنها آرسنال و فاینورد امید گل بدون پنالتی کم‌تری نسبت به اسپورتینگ برای حریفان مهیا کردند. حریفان اسپورتینگ به طور میانگین در هر بازی، ۰.۷۸ امید گل بدون پنالتی خلق کرده‌اند. سیستم اسپورتینگ در دفاع، معمولاً ۱-۴-۵ یا ۳-۲-۵ است که اجازه نمی‌دهد بازیکنان حریف از عمق دفاع اسپورتینگ موقعیت خلق کنند و حریف را به کناره‌ها متمایل می‌کند.

استفاده اسپورتینگ از خط دفاع ۵ نفره به این معنا است که می‌توان در لحظاتی این موضوع را دید که یکی از مدافعان میانی سمت چپ یا راست، برای پرس کردن مهاجمان حریف از پست خود خارج شود و مطمئن باشد که هم‌تیمی‌ها، پشت سر او را پوشش می‌دهند. با این وجود، پرس از بالا با نمره ۹۵ از ۹۹ و بالا بازی کردن تیم با نمره ۸۳ از ۹۹ نیز در دستور کار اسپورتینگ قرار دارد.

در لیگ پرتغال، تنها بنفیکا بیش از اسپورتینگ در یک‌سوم دفاعی حریف موفق به کسب توپ شده‌ است. برای این سبک از بازی، نیاز به یک هافبک؛ با قابلیت‌های مناسب در فاز تدافعی احساس می‌شود که پس از مانوئل اوگارته و ژائو پالینیا، این وظیفه به مورتن هیولمند ۲۵ ساله محول شده است. توانایی پوشش دادن کانال‌های کناری، بازپس‌گیری توپ و جلوگیری از بازی‌سازی حریف نقش بزرگی در ایده‌های خط میانی تیم آموریم دارند.

با توجه به اینکه بازیکنان کناری اسپورتینگ میل زیادی حضور در نقاط بالایی زمین دارند، محور دوگانه خط هافبک این تیم وظیفه مشخصی در پوشش دادن فضاهای کناری برای جلوگیری از ضدحملات حریف خواهد داشت. موضوعی که توسط هیولمند و براگانچا در تیم اسپورتینگ انجام می‌شود اما معلوم نیست آیا بازیکنانی چون اریکسن، کاسمیرو، اوگاته و ماینو می‌توانند این وظیفه را در یونایتد انجام دهند یا خیر.

با این حال، این ضعف دفاعی در ایجاد کردن فضا در کانال‌های کناری برای تیم‌های حریف، می‌تواند در لیگ برتر انگلیس به یکی از نقاط ضعف منچستریونایتد تبدیل شود.

در نهایت، نمی‌توان موفقیت آموریم در یونایتد بحران‌زده این روزها را تضمین شده دانست، شرایط لیگ برتر انگلیس و لیگ پرتغال، تفاوت‌های زیادی دارد. نهایتا؛ می‌توان گفت که حتی در لیگ پرتغال نیز، تبدیل کردن یک تیم به یکی از بهترین‌ تیم‌های دفاعی و هجومی در فوتبال اروپا، نشان‌دهنده توانایی‌های بالای یک سرمربی است.

در پایان، آموریم را باید یک رهبر کاریزماتیک که به رشد دادن بازیکنان جوان، پیشرفت دادن عملکرد بازیکنان و کسب افتخار مشهور است توصیف کرد؛ سرمربی جوانی که با این خصوصیات، حالا به دنبال ماجراجویی جدید در اولدترافورد خواهد بود‌.