کدام لیگ‌ها و باشگاه‌های اروپایی بیشترین اعتماد را به بازیکنان جوان فوتبال دارند؟

کدام لیگ‌ها و باشگاه‌های اروپایی به بازیکنان جوان فوتبال بیشترین فرصت را می‌دهند؟ در این مقاله، لیگ ها و تیم‌هایی که با اعتماد به استعدادهای جوان آینده فوتبال را می‌سازند، بررسی می‌کنیم.

محمدرضا حیدری فوتبال لب– اعتماد به بازیکنان جوان فوتبال و پرورش آن‌ها یکی از جذاب‌ترین و غرورآفرین‌ترین جنبه‌های فوتبال مدرن از نگاه هواداران است.

در دورانی که پول‌پاشی، سرمایه‌های نفتی و مالکیت چند باشگاهی غالب است، پیشرفت بازیکنان جوان از آکادمی‌ها به تیم اصلی، حس سنتی و اصیل را به این بازی زیبا بازمی‌گرداند. همه ما حس وقتی که یک جوان 17 یا 18 ساله محلی اولین بازی‌اش را انجام می‌دهد و با ترکیبی از شور جوانی و غرور منطقه‌ای، تماشاگران را به وجد می‌آورد را می‌شناسیم.

مجموعه بازی‌های محبوب Football Manager احتمالاً تا حدی به‌خاطر هوادارانی پابرجاست که تلاش می‌کنند تیمی فقط از «ستاره‌های جوان» پرورش‌یافته در آکادمی‌ها بسازند.

موفقیت عظیم منچستریونایتد در دهه‌های 1990 و 2000 بر پایه‌ای مشابه بنا شد. «نسل 92» نقشی کلیدی در بهترین تیم‌های سر الکس فرگوسن داشت و به تقویت میراث افتخارآمیز این باشگاه در پرورش استعدادهای بومی کمک کرد.

در واقع، آنها ادعا می‌کنند از 1937 تاکنون (بیش از 4000 بازی)، در هر ترکیب اولیه حداقل یک بازیکن پرورش‌یافته در آکادمی خود داشته اند.

البته، هر بازیکن جوان فوتبال فرصت بزرگ خود را در تیم محلی‌اش به دست نمی‌آورد، به هر حال، فوتبال اکنون ورزشی جهانی است. اما پرورش استعدادهای جوان همچنان اهمیت زیادی دارد، به همین دلیل اکثر باشگاه‌های حرفه‌ای امروزه مدیران جذب و متخصصانی در سطح آکادمی دارند. در عین حال، استعدادهای برجسته تیم اصلی در اوایل 20 سالگی می‌توانند درخواست‌های گزافی داشته باشند.

با این حال، تیم‌ها بودجه‌ها، اولویت‌ها و سیاست‌های متفاوتی دارند و مسیر بازیکنان جوان برای رسیدن به تیم اصلی در برخی لیگ‌ها بهتر از دیگران است.

اعتماد به بازیکنان جوان فوتبال در سراسر اروپا چه تفاوتی دارد؟

در میان 10 لیگ برتر اروپایی تفاوت در اعتماد به بازیکنان جوان بسیار چشمگیر است.

منطقی است که لیگ‌های توسعه‌یافته و برجسته‌تر، کمتر به بازیکنان جوان وابسته باشند. گردش مالی در این رقابت‌ها بیشتر است و بنابراین – همان‌طور که احتمالاً مدیران این لیگ‌ها می‌گویند – فشارها و انتظارات بالاتر است. در نتیجه، تمرکز در جذب بازیکن احتمالاً روی بازیکنانی است که در اوج یا نزدیک به اوج عملکرد خود هستند.

این موضوع منطقی است و داده‌ها عموماً این فرضیات را تأیید می‌کنند. اما در میان 10 لیگ مورد بررسی، یک لیگ استثنا دارد: سوپرلیگ ترکیه. طی 17 فصل مورد مطالعه، میانگین فصلی درصد دقایق بازی بازیکنان زیر 22 سال در سوپرلیگ ترکیه 5.6٪ بوده که 2.5 درصد کمتر از لیگ بعدی با کمترین میزان است.

در یک فصل خاص، کمترین درصد ثبت‌شده در سوپرلیگ 2.7٪ بود؛ این رقم نیز پایین‌ترین میزان در میان 10 لیگ طی 17 فصل داده‌های موجود است.

دقایق بازی بازیکنان جوان فوتبال در لیگ های ششم تا دهم معتبر اروپا

این موضوع احتمالاً چندان غافلگیرکننده نیست، درست است؟ سوپرلیگ ترکیه مدت‌هاست که مانند شعله‌ای برای پروانه‌ها، بازیکنان برجسته‌ای را جذب می‌کند که شاید در اواخر دوران حرفه‌ای‌شان کم‌فروغ شده‌اند، اما همچنان به دنبال کسب درآمد بالا و رقابت در مسابقات یوفا هستند.

گالاتاسرای، فنرباغچه و بشیکتاش، باشگاه‌هایی ثروتمند با هواداران پرشور، به مسیری شناخته‌شده برای ستارگان باتجربه تبدیل شده‌اند.

رویکردهای متفاوت در قبال بازیکنان جوان فوتبال

در نقطه مقابل، لیگ برتر هلند (اردیویژه) قرار دارد. این لیگ به‌راحتی در میان 10 لیگ برتر اروپا، از نظر درصد دقایق بازی بازیکنان زیر 22 سال پیشتاز است.

از فصل 2008-09، میانگین درصد دقایق بازی بازیکنان زیر 22 سال در یک فصل 23٪ بوده است؛ یعنی تقریباً یک‌چهارم کل دقایق بازی در این لیگ طی این دوره به بازیکنان 21 سال یا جوان‌تر اختصاص داشته است.

این سطح از اعتماد به بازیکنان جوان فوتبال واقعاً قابل‌توجه است. البته ممکن است به‌نوعی از روی اجبار باشد، اما همچنان شایان توجه است و با توجه به کیفیت برخی آکادمی‌های هلند، قابل‌درک است.

طی چند فصل، بازیکنان 21 سال یا جوان‌تر بیش از یک‌چهارم کل دقایق بازی را به خود اختصاص داده‌اند. در فصل 2011-12، این رقم 26.4٪ بود؛ در فصول 2014-15 و 2015-16 به ترتیب به 25.9٪ و 25.6٪ رسید. اوج این آمار در فصل 2019-20 با 28.3٪ دقایق بازی توسط بازیکنان زیر 22 سال در اردیویژه ثبت شد.

وضعیت در بلژیک مشابه اما کمی کمتر افراطی است. از فصل 2008-09، هر فصل حداقل 14.1٪ از کل دقایق بازی به بازیکنان 21 سال یا جوان‌تر اختصاص داشته است؛ برای مقایسه، لیگ برتر انگلستان، لالیگا و سری آ هیچ‌گاه به این سطح نرسیده‌اند.

دقایق بازی بازیکنان زیر 22 سال در 5 لیگ معتبر اروپایی از فصل 2008-09
دقایق بازی بازیکنان زیر 22 سال در 5 لیگ معتبر اروپایی از فصل 2008-09

لیگ حرفه‌ای بلژیک در هشت سال گذشته به طور فزاینده‌ای به بازیکنان جوان فوتبال روی آورده است. درصد دقایق بازی بازیکنان زیر 22 سال در فصول 2016-17 و 2017-18 حدود 15.5٪ بود، اما این رقم تقریباً هر سال افزایش یافت و در فصل 2023-24 به 24.5٪ رسید. فصل گذشته این میزان کمی کاهش یافت و به 21.8٪ رسید، اما همچنان بالاتر از تمام لیگ‌های دیگر در میان 10 لیگ برتر اروپا بود.

کدام یک از 5 لیگ معتبر به بازیکنان جوان بیشتر میدان می‌‍‌دهد؟

در میان پنج لیگ برتر اروپا، لیگ یک فرانسه بیشترین اعتماد را به بازیکنان جوان دارد. این لیگ در 10 فصل از 11 فصل گذشته، بالاترین درصد دقایق بازی بازیکنان 21 سال یا جوان‌تر را داشته و میانگین کلی آن در دوره 17 ساله مورد بررسی، 14.8٪ است. این رقم در پنج سال اخیر به 16.1٪ افزایش یافته است.

فصول 2023-24 و 2024-25 اوج اعتماد لیگ یک به جوانان بود، با 17.3٪ و 17.4٪ دقایق بازی. دلیل این موضوع قابل‌درک است: لیگ یک نسبت به سایر لیگ‌های بزرگ، قدرت مالی کمتری دارد و باشگاه‌های زیادی با آکادمی‌های برجسته دارد.

فرانسه به طور مداوم بازیکنان باکیفیتی تولید می‌کند و یکی از دلایل آن، فرصت‌های فراوانی است که در سنین پایین به بازیکنان داده می‌شود. بوندسلیگای آلمان نیز تفاوت چندانی ندارد. در همان دوره 17 ساله، درصد دقایق اختصاص‌یافته به بازیکنان زیر 22 سال، 13٪ بوده است.

مجموع دقایق بازی بازیکنان زیر 22 سال در 10 لیگ برتر اروپا از فصل 2008-09
مجموع دقایق بازی بازیکنان زیر 22 سال در 10 لیگ برتر اروپا از فصل 2008-09

کاهش اعتماد آلمانی‌ها به بازیکنان جوان

با این حال، در حالی که لیگ یک فرانسه در دو فصل اخیر در این زمینه به اوج رسیده، بوندسلیگا از فصل 2017-18 (17.2٪) رو به کاهش بوده است. میانگین در هفت فصل بعدی 11.3٪ بود و در فصل 2024-25 با 9.6٪، پایین‌ترین میزان در 17 سال گذشته این رقابت ثبت شد.

در مورد لیگ برتر انگلستان، لالیگا و سری آ، تفاوت چندانی بین آن‌ها وجود ندارد.

لیگ برتر انگلستان با میانگین 8.1٪ در دوره 17 ساله، پایین‌ترین میزان را دارد، اما در دو فصل اخیر با 11.3٪ و 10٪ به اوج خود در این رقابت‌ها رسیده است.

سری آ با میانگین 8.4٪ در این 17 سال، رتبه بعدی را دارد و اخیراً نوسانات زیادی نداشته، با ارقامی بین 8.2٪ تا 9.7٪ در پنج فصل گذشته.

لالیگا با میانگین 9.2٪ در این 17 سال در جایگاه بعدی است. مانند لیگ برتر، لالیگا نیز در سال‌های اخیر کمی به بازیکنان جوان‌تر روی آورده است. این رقم در فصل 2021-22 به پایین‌ترین حد خود (6.9٪) رسید، اما در فصول بعدی به 8.7٪، 10.9٪ و در 2024-25 به 11.5٪ افزایش یافت و پس از لیگ یک (17.4٪) در جایگاه دوم قرار گرفت.

کدام تیم‌ها بیشترین اعتماد به بازیکنان جوان فوتبال را دارند؟

روش دیگری برای بررسی اعتماد به بازیکنان جوان، نگاه به میانگین سنی ترکیب‌های اصلی است. این تحلیل می‌تواند برای کل لیگ‌ها یا باشگاه‌های خاص، در بازه چندساله یا فصل‌های تکی انجام شود.

از فصل 2011-12، می‌توانیم داده‌های 10 لیگ برتر اروپا را بررسی کنیم. همان‌طور که انتظار می‌رود، اردیویژه هلند جوان‌ترین میانگین سنی ترکیب‌های اصلی را دارد، در حالی که سوپرلیگ ترکیه هشت مورد از مسن‌ترین میانگین‌های سنی را در سطح کلی لیگ به خود اختصاص داده است.

از فصل 2011-12، اردیویژه با میانگین سنی 24 سال و 256 روز، جوان‌ترین ترکیب‌های اصلی را داشته، در حالی که سوپرلیگ ترکیه با 27 سال و 310 روز، مسن‌ترین بوده است. اما میانگین سنی در سطح تیمی جالب‌تر است.

اردیویژه از فصل 2011-12، با اشغال 12 مورد از 14 مورد جوان‌ترین میانگین سنی ترکیب‌های اصلی در فصل‌های تکی، در صدر رتبه‌بندی قرار دارد. با این حال، برای یافتن جوان‌ترین میانگین سنی، باید به آماری از فرانسه نگاه کنیم که اخیراً ثبت شده است.

میانگین سنی ترکیب ابتدایی استراسبورگ از فصل 2017-18
میانگین سنی ترکیب ابتدایی استراسبورگ از فصل 2017-18

بلو کو به سوی جوانگرایی

در فصل 2024-25، ترکیب‌های اصلی استراسبورگ میانگین سنی 21 سال و 106 روز داشتند. این تقریباً یک سال کمتر از جوان‌ترین مورد بعدی در 10 لیگ برتر اروپا (پی‌اس‌وی در فصل 2013-14 با 22 سال و 84 روز) است.

البته نمی‌توان از استراسبورگ نام برد بدون اشاره به موضوع اصلی. در ابتدای این مقاله به مدل بحث‌برانگیز مالکیت چندباشگاهی اشاره کردیم و این باشگاه لیگ یکی فرانسه از طریق مالکان BlueCo ارتباط نزدیکی با چلسی دارد.

چلسی، همان‌طور که به‌خوبی شناخته شده است، از زمان تصدی تاد بولی و کنسرسیوم او (که اکنون به نام BlueCo شناخته می‌شود) در اواخر مه 2022، سیاست تهاجمی‌ای در حمایت از بازیکنان جوان داشته است. آن‌ها سپس در ژوئن 2023 استراسبورگ را خریداری کردند.

میانگین سنی ترکیب ابتدایی چلسی از فصل 2011-12
میانگین سنی ترکیب ابتدایی چلسی از فصل 2011-12

با بازیکنان جوان فوتبال می‌توان قهرمان هم شد؟

همچنین بسیاری از بازیکنان جوانی که برای این باشگاه‌ها به میدان رفته‌اند، از تیم‌های دیگر با مبالغ قابل‌توجهی خریداری شده‌اند. اگرچه ما نمی‌گوییم این کار مشکلی دارد، اما نباید این‌طور برداشت شود که آکادمی‌های این تیم‌ها همه بار را به دوش می‌کشند.

اما اگر به آکادمی‌های کارآمد علاقه‌مندید، والنسیا به دلیل مشکلات مالی در چند فصل اخیر به شدت به استعدادهای بومی وابسته بوده است. در فصل 2023-24، میانگین سنی ترکیب‌های اصلی آن‌ها 23 سال و 274 روز بود که جوان‌ترین رکورد در لالیگا از فصل 2011-12 محسوب می‌شود. تیم‌های 2022-23 (24 سال و 91 روز) و 2024-25 (24 سال و 190 روز) آن‌ها نیز در میان شش تیم برتر قرار دارند.

به طور مشابه، در فصل 2024-25، بارسلونا با میانگین سنی ترکیب اصلی 24 سال و 248 روز لالیگا را فتح کرد و تیمش شامل 10 بازیکن پرورش‌یافته در لاماسیا بود (9 نفر اگر دنی اولمو را که 10 سال پس از ترک بارسلونا در نوجوانی از لایپزیگ پیوست، کنار بگذاریم). این باعث شد بارسلونا به‌راحتی جوان‌ترین تیم قهرمان لالیگا در تاریخ ثبت‌شده باشد.

اما جوان‌ترین تیمی که از فصل 2011-12 یکی از پنج لیگ برتر اروپا را فتح کرد، پاری‌سن‌ژرمن در فصل 2024-25 بود. تیم لوئیس انریکه در لیگ یک با میانگین سنی ترکیب اصلی 23 سال و 179 روز به قهرمانی رسید و فراموش نکنیم که آن‌ها همچنین لیگ قهرمانان اروپا و جام حذفی فرانسه را فتح کردند.

جوان ترین ترکیب ابتدایی پاریسن‌ژرمن در فصل 2024/25
جوان ترین ترکیب ابتدایی پاری‌سن‌ژرمن در فصل 2024/25

تغییر سیاست در پاریس

پاری‌سن‌ژرمن در دو سال اخیر، پس از جدایی ستارگانی مانند لیونل مسی و نیمار، به سمت استفاده بیشتر از بازیکنان جوان حرکت کرده و این استراتژی برایشان به شکلی قاطع جواب داده است. اما برخی تیم‌ها مدت‌هاست که به چنین سیاستی پایبند بوده‌اند و البته هزینه‌های بسیار کمتری صرف کرده‌اند.

از میان تیم‌هایی که از فصل 2011-12 به طور مداوم در 10 لیگ برتر اروپا حضور داشته‌اند، آلکمار با میانگین سنی ترکیب اصلی 23 سال و 256 روز، به‌عنوان باشگاهی که به طور مداوم به جوانان اعتماد کرده، سربلند است. هیرنفین (23 سال و 310 روز) و آژاکس (23 سال و 325 روز) نیز فاصله چندانی با آن‌ها ندارند.

میانگین سنی ترکیب ابتدایی آلکمار(قرمز) و فنرباهچه(بنفش) از فصل 2011-12
میانگین سنی ترکیب ابتدایی آلکمار(قرمز) و فنرباهچه(بنفش) از فصل 2011-12

جمع‌بندی

در سوی دیگر طیف، تیم همیشه حاضر با مسن‌ترین میانگین سنی ترکیب اصلی در این دوره 14 ساله، فنرباغچه است. از فصل 2011-12، میانگین سنی ترکیب‌های اصلی آن‌ها در لیگ 28 سال و 128 روز بوده است. نگرش‌ها و اولویت‌ها در سراسر اروپا به شدت متفاوت است؛ برخی تیم‌ها معتقدند استفاده از جوانان برای پیشرفت ضروری است، در حالی که دیگران آن را مانعی می‌بینند.

گرچه هیچ رویکرد درست یا غلطی وجود ندارد، به نظر می‌رسد باشگاه‌های بزرگ‌تر به طور فزاینده‌ای به سمت تیمی با هسته‌ای جوان متمایل شده‌اند، و در مورد پاری‌سن‌ژرمن و بارسلونا، دلیل آن کاملاً قابل‌درک است. اما انتظار نداشته باشید که غول‌های ترکیه‌ای از عشق ریشه‌دار خود به بازیکنان باتجربه و کارکشته دست بکشند.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *