آوریل
مهران قهرمانی، فوتبال لب– گاهی عدد سه، عدد جادویی نیست. پیروزی 3-0 آرسنال مقابل رئال مادرید فوق‌العاده بود، اما آیا این نتیجه برای صعود تیم انگلیسی به نیمه‌نهایی لیگ قهرمانان اروپا کافی خواهد بود؟ برای پاسخ، نگاهی به تاریخچه بازگشت‌های سه‌گله در رقابت‌های اروپایی می‌اندازیم.
پیروزی پرشکوه آرسنال، فقط نیمه اول ماجراست
چه شب فراموش‌نشدنی‌ای برای آرسنال در سه‌شنبه گذشته بود. دیدار مرحله یک‌چهارم نهایی لیگ قهرمانان اروپا در خانه مقابل مدافع عنوان قهرمانی و یکی از پرافتخارترین تیم‌های تاریخ یعنی رئال مادرید، و پیروزی قاطع 3-0. دو ضربه آزاد تماشایی از دکلان رایس و یک گل زیبا از میکل مرینو، توپچی‌ها را در موقعیتی قدرتمند قرار داد. اما نکته مهم اینجاست که این فقط بازی رفت بود. در واقع، این دیدار فقط نیمی از راه را طی کرده و رئال مادرید خیلی زود از عزم خود برای جبران این شکست در بازی برگشت در سانتیاگو برنابئو خبر داد.
کارلو آنچلوتی، سرمربی رئال، پس از این شکست سنگین در لندن گفت: «شانس صعود ما خیلی بالا نیست، ما باید تمام تلاش‌مان را بکنیم و از این فرصت استفاده کنیم تا نشان دهیم می‌توانیم به یک بازی ضعیف واکنشی مناسب نشان دهیم.»»
آنچلوتی ادامه داد: «اگر فقط به بازی امشب نگاه کنیم، شانسی برای صعود نداریم. اما فوتبال همیشه تغییر می‌کند… در فوتبال، هر چیزی ممکن است. ما باید باور و اعتمادمان را حفظ کنیم، چون خودمان بارها در برنابئو این اتفاقات را رقم زده‌ایم.»
لوکاس واسکز با لحنی قاطع‌تر گفت: «این کار سختی است، اما اگر تیمی در دنیا باشد که بتواند چنین وضعیتی را برگرداند، آن تیم ما هستیم، در حضور هواداران‌مان و در ورزشگاه خودمان. چهارشنبه بازی متفاوتی خواهیم دید و اگر همه با هم باشیم، از این چالش عبور خواهیم کرد.»
آمار به نفع آرسنال، اما رئال مادرید استثناست
در شرایط عادی، باور به بازگشت در چنین موقعیتی ممکن است خوش‌بینانه به نظر برسد، اما این‌جا صحبت از رئال مادرید و لیگ قهرمانان اروپاست.
تا به حال، 48 بار در لیگ قهرمانان تیمی با اختلاف سه گل یا بیشتر وارد بازی برگشت شد، و تنها در 4 مورد این اختلاف جبران شد. بنابراین، هواداران آرسنال که نگران بازگشت احتمالی رئال هستند، می‌توانند با علم به این‌که فقط در 8.3٪ از موارد مشابه چنین چیزی اتفاق افتاد، کمی آرامش پیدا کنند.
بازگشت‌های تاریخی در لیگ قهرمانان؛ وقتی غیرممکن، ممکن شد.
اولین نمونه از بازگشت با اختلاف سه گل به فصل 2003/04 برمی‌گردد. آث میلان پس از پیروزی 4-1 در بازی رفت مقابل دپورتیوو لاکرونیا در سن‌سیرو، تقریباً مطمئن به صعود به نیمه‌نهایی بود. اما در بازی برگشت، دپورتیوو در ورزشگاه ريازور نمایشی خیره‌کننده ارائه داد و با پیروزی 4-1، در مجموع 5-4 به مرحله بعد صعود کرد.
تا فصل 2016/17 دیگر چنین اتفاقی نیفتاد، تا این‌که بارسلونا به تیمی تبدیل شد که هر سال در بازگشت‌های دراماتیک نقش داشت. اولین و معروف‌ترین آن‌ها، تنها مثالی است که یک تیم توانست اختلاف چهار گل را جبران کند.
در مرحله یک‌هشتم نهایی، تیم پاری سن‌ژرمنِ اونای امری با نتیجه 4-0 در پارک دو پرنس بارسلونا را در هم کوبید. بارسا کار بسیار سختی داشت، اما ستاره‌هایی چون لیونل مسی و نیمار را در ترکیب داشت. بازی برگشت در نیوکمپ به شبی فراموش‌نشدنی تبدیل شد؛ بارسلونا 6-1 پیروز شد و با نتیجه 6-5 در مجموع، به مرحله بعد رسید. گل ششم توسط سرخی روبرتو به عنوان بازیکن تعویضی، فقط 20 ثانیه مانده به پایان وقت اضافه نیمه دوم به ثمر رسید.
بازگشت رم مقابل بارسلونا؛ ضربه‌ای تاریخی در المپیکو
یک سال بعد، این بار خود بارسلونا قربانی یک بازگشت تاریخی شد. پیروزی 1-4 این تیم مقابل رم در بازی رفت مرحله یک‌چهارم نهایی فصل 2017/18 در نیوکمپ، در نگاه اول یک نتیجه مطمئن به نظر می‌رسید، هرچند با گل به خودی مدافعان رم (از جمله کوستاس مانولاس).
اما در بازی برگشت در استادیوم المپیکو، مانولاس جبران کرد و با گل‌زنی، نقش اصلی را در پیروزی 3-0 رم ایفا کرد. نتیجه‌ای که باعث شد تیم ایتالیایی به شکلی شگفت‌انگیز و تاریخی به مرحله بعد صعود کند.
البته باید به این نکته اشاره کرد که صعود رم در آن سال، به لطف قانون گل در خانه حریف بود؛ قانونی که حالا دیگر در مراحل حذفی فوتبال اروپا اجرا نمی‌شود.
فاجعه دوم برای بارسلونا؛ باز هم سقوط پس از برتری
شبی تلخ برای بارسلونا رقم خورد، اما مگر ممکن است صاعقه دوبار به یک نقطه بزند؟ خب… برای بارسا بله.
در بازی رفت مرحله نیمه‌نهایی لیگ قهرمانان فصل 2018/19، بارسلونا در نیوکمپ با درخشش مسی (که دو گل به ثمر رساند) و گل‌زنی لوئیس سوارز مقابل تیم سابقش، با پیروزی 3-0 مقابل لیورپول به استقبال بازی برگشت رفت.
اما باز هم بارسا غافلگیر شد. در شبی تاریخی و پرشور در آنفیلد، لیورپول با پیروزی شگفت‌انگیز 4-0 همه چیز را تغییر داد. گل سرنوشت‌ساز، از روی یک ضربه کرنر سریع و هوشمندانه از ترنت الکساندر-آرنولد به دیووک اوریگی به ثمر رسید؛. لحظه‌ای که حالا به یکی از نمادهای خاطره‌انگیز لیگ قهرمانان تبدیل شده است.
آرسنال مراقب باشد؛ رئال مادرید و جادوی همیشگی در اروپا
از آن شب تاریخی در آنفیلد در سال ۲۰۱۹ تاکنون، هیچ تیمی نتوانسته چنین بازگشتی را رقم بزند. اما آرسنال خوب می‌داند که رئال مادرید در لیگ قهرمانان کیفیتی مرموز و خاص دارد؛ چیزی فراتر از آمار و منطق.
هیچ باشگاهی به اندازه رئال، ایمان به بازگشت و پیروزی در اروپا ندارد؛ تیمی که 15بار قهرمان اروپا شده، یعنی بیش از دو برابر هر تیم دیگر.
اما آیا رئال مادرید تا به حال موفق شده بعد از شکست سه‌گله در بازی رفت، در مجموع یک دوئل را ببرد؟
بله، فقط یک بار، و جالب‌تر این‌که آن هم مقابل یک تیم انگلیسی بود.
در آن دیدار معروف، جورج در بازی برگشت در برنابئو برای تیم حریف گل‌زنی کرد، اما رئال مادرید چهار بار دروازه حریف خود، دربی کانتی را باز کرد تا نتیجه در مجموع 5-5 مساوی شود. سپس سانتیانا، با دومین گل خود در دقیقه نهم وقت اضافه، پیروزی را برای غول‌های اسپانیایی به ارمغان آورد.
بازگشتی باورنکردنی مقابل گلادباخ؛ معجزه مادریدی‌ها ادامه دارد
رئال مادرید در دهه 1980 دوبار دیگر نیز چنین بازگشت‌هایی را تکرار کرد، البته هر دو بار در رقابت‌های جام یوفا. در دور سوم جام یوفای فصل 1984/85، اندرلخت با پیروزی 3-0 در بروکسل، به نظر می‌رسید که کار صعود را تمام کرده باشد. اما در دیدار برگشت، رئال مادرید با برد خیره‌کننده 6-1 (که شامل هت‌تریک امیلیو بوتراگنیو بود) به مرحله بعد رسید. آن‌ها در نهایت با شکست تیم مجارستانی ویدئوتون، قهرمان آن فصل جام یوفا شدند.
رئال مادرید یک سال بعد، باز هم موفق به بازگشتی شگفت‌انگیز شد. این بار به شکلی حتی تماشایی‌تر. در بازی رفت مرحله سوم جام یوفا، مادرید با نتیجه سنگین 1-5 مقابل بوروسیا مونشن‌گلادباخ در آلمان شکست خورد. نتیجه‌ای که بسیاری را از صعود این تیم ناامید کرد.
اما در دیدار برگشت، خورخه والدانو و سانتیانا هر کدام دو گل به ثمر رساندند تا رئال با پیروزی 4-0، در مجموع با قانون گل در خانه حریف به مرحله بعد برسد. کهکشانی‌ها در آن فصل هم تا فینال پیش رفتند و با شکست دادن یک تیم آلمانی دیگر (اف‌سی کلن) بار دیگر قهرمان جام یوفا شدند.
آخرین بازگشت بزرگ رئال و آمار نگران‌کننده برای آرسنال
با این حال، آخرین باری که رئال مادرید توانست در رقابت‌های اروپایی اختلاف سه گل را جبران کند، به همان دیدار مقابل مونشن‌گلادباخ بازمی‌گردد. سه موقعیت دیگر که رئال شکست سنگینی متحمل شد، نتوانست نتیجه را کاملاً برگرداند:
فصل 1964/65 و در مرحله یک‌چهارم نهایی جام باشگاه‌های اروپا، رئال پس از شکست 5-1 مقابل بنفیکا در لیسبون، تنها توانست 2-1 در بازی برگشت پیروز شود. نیمه‌نهایی فصل 198/87، رئال مقابل بایرن مونیخ 4-1 شکست خورد و بازی برگشت را 1-0 برد، اما کافی نبود. و در لیگ قهرمانان فصل 2012/13 نیز پس از باخت 4-1 برابر دورتموند، در برنابئو با نتیجه 2-0 پیروز شد، اما باز هم حذف شد.
با این حال، آرسنال باید بداند که در همه این موارد، رئال مادرید موفق شده بازی برگشت در خانه را ببرد (حتی اگر با گل‌های کافی برای صعود همراه نبوده است.
اگر فقط به دوران لیگ قهرمانان اروپا (از فصل 1992/93 به بعد) نگاه کنیم، رئال مادرید در یک‌سوم مواقعی که در بازی رفت عقب افتاده، توانسته در مجموع صعود کند. آن‌ها در 15 تقابل رفت و برگشتی دچار شکست در بازی رفت شده‌اند و فقط در 5 مورد به مرحله بعد رسیده‌اند.
بازگشت‌های موفق رئال مادرید در دوران لیگ قهرمانان
سه مورد نخست از بازگشت‌های موفق رئال مادرید در دوران لیگ قهرمانان اروپا به مرحله یک‌چهارم نهایی مربوط می‌شود:
فصل 2000/01، رئال ابتدا با نتیجه 3-2 مقابل گالاتاسرای شکست خورد، اما در بازی برگشت با برد 3-0 صعود کرد.
در فصل بعد، در مرحله یک‌چهارم نهایی مقابل بایرن مونیخ، مادرید 2-1 در بازی رفت شکست خورد، اما در برنابئو با نتیجه 2-0 پیروز شد و به مرحله بعد رسید.
در فصل 2015/16، رئال مادرید در دیدار رفت مقابل وولفسبورگ با نتیجه 2-0 شکست خورد، اما در بازی برگشت با هت‌تریک درخشان کریستیانو رونالدو، 3-0 پیروز شد و به جمع چهار تیم پایانی راه یافت.
فصل جادویی 2021-22؛ بنزما و بازگشت‌های تماشایی رئال.
در فصل 2021-22، رئال مادرید دوبار دیگر توانست شکست در بازی رفت را به صعود تبدیل کند.
ابتدا در مرحله یک‌هشتم نهایی مقابل پاری سن‌ژرمن، رئال بازی رفت را 0-1باخت، اما در بازی برگشت با هت‌تریک فوق‌العاده کریم بنزما در برنابئو، 3-1 پیروز شد و به مرحله بعد راه یافت.
در مرحله نیمه‌نهایی همان فصل، یکی از دراماتیک‌ترین بازگشت‌های تاریخ لیگ قهرمانان رقم خورد. رئال در بازی رفت با نتیجه 4-3 مغلوب منچسترسیتی شد، اما در بازی برگشت در دقایق پایانی، دو گل پیاپی رودریگو بازی را به وقت اضافه کشاند. سپس پنالتی بنزما، صعود کهکشانی‌ها به فینال را قطعی کرد.
آمار به سود آرسنال؛ تاریخ در کنار انگلیسی‌هاست، اما رئال همیشه استثنا دارد
پیروزی 3-0 آرسنال در بازی رفت، دوازدهمین باری است که یک تیم انگلیسی در مرحله حذفی لیگ قهرمانان اروپا با اختلاف سه گل یا بیشتر به برتری می‌رسد. نکته مهم اینجاست که در هر 11 مورد قبلی، تیم‌های انگلیسی موفق به صعود شده‌اند.
این آمار نشان می‌دهد که آرسنال باید اعتمادبه‌نفس بالایی برای تثبیت این پیروزی در بازی برگشت و حذف پرافتخارترین تیم تاریخ اروپا داشته باشد.
اما وقتی صحبت از رئال مادرید و لیگ قهرمانان است، هیچ‌چیز را نمی‌توان قطعی دانست…