آگوست
عسل رضائی-فوتبال لب؛استادیوم‌های فوتبال تبدیل به مکانی به مانند کولسئوم شده‌اند(این مقاله را برای آشنایی بیشتر با استادیوم‌های تاریخی بخوانید). سالیانه میلیون‌ها نفر برای دیدن بازی های فوتبال وارد این پرستشگاه‌ها می‌شوند و به تماشای این بازی زیبا می‌نشینند. در این مقاله قصد داریم به دنیای زنانی که به دنبال توپ جادویی می‌دوند سفر کنیم و ببینیم چگونه استادیوم های فوتبال را پر میکنند.
فوتبال، نبرد پشت سنگرها
فوتبال اولین تماشاگران خود را در دهه ۱۸۸۰ میلادی به خود دید. جایی که کمتر از هزار نفر برای دیدن فوتبال نخستین به کنار زمین های فوتبال دانشگاه‌ها و کالج‌ها می‌رفتند.در آن دوران چیزی به نام استائیوم یا ورزشگاه فوتبال وجود نداشت اما جذابیت غیرقابل انکار این بازی در نخستین مراحل تکامل خود توانست افراد زیادی را متحیر خود سازد.
تقریبا بعد از گذشت سه دهه از اولین توپ‌هایی که مقابل دیدگان افراد به تور چسبید فوتبال میزبان هزاران نفر شده بود. با آغاز جنگ جهانی دوم و درگیر شدن بریتانیا در این جنگ(به عنوان خانه فوتبال) تماشاگران زیادی به سمت تماشای بازی کارگرانی که پشت جبهه‌های جنگی برای کشور مبارزه می‌کردند سوق پیدا کردند. این کارگران زنان بودند. زنان سخت کوشی که برای کم کردن بار مشکلات زندگی به فوتبال پناه آوردند و به بسط این بازی زیبا کمک کردند. تیم هایی مانند بانوان دیکرز نگاه‌ها را به خود معطوف و تماشاگران بیشتری نسبت به بازی پسران در همان سال‌ها برای خود دست‌وپا کردند.
فوتبال یک بازی مردانه است.
نتایج بازی زنان مهم شده بود و حضور جمعیت بیست‌هزار نفری در زمین های فوتبال امری عادی بود. اما شاهکار واقعی وقتی اتفاق افتاد که رکورد تاریخ فوتبال در هر سطحی در طول جنگ جهانی اول ۲۷ دسامبر ۱۹۲۰ با حدود پنجاه‌وسه هزار نفر برای یک بازی دوستانه در گودیسون پارک شهر لیورپول شکسته شد. در حالی که چهارده‌هزار نفر در بیرون از استادیوم به تشویق دو تیم پرداختند. این بازی با نتیجه چهار بر صفر به سود دیکرز در برابر سنت هِلِنز به پایان رسید.
با پایان جنگ‌جهانی اول، فوتبال نیز برای زنان به یک پایان موقت اما طولانی مواجه شد.برای پنجاه سال در ۲۰ کشور دختران از بازی کردن فوتبال منع شدند. بازی فوتبال، مردانه بود و با این استدلال،در زمین مسابقه جایی برای زنان وجود نداشت.
زنان دیگر فراموش شده بودند
با گذشت نیم قرن از ممنوعیت فوتبال زنان در بریتانیا و تقریبا به همین میزان در بیست کشور دیگر نیز این منع ادامه داشت. فوتبال مردان در همین دوران به اوج خود رسید. ظهور آلفردو دی استفانو،گارینشا،پله،پوشکاش،رابسون و… مردان جای خود را به عنوان صاحبان فوتبال ثابت کردند. اواخر دهه ۶۰ میلادی کم کم ممنوعیت ها برداشته شد و فوتبال دوباره جایی برای مبارزه زنان شد. اما هنوز توسط فیفا به رسمیت شناخته نمیشد. حتی بازی تحت عنوان فینال جام جهانی زنان که توسط فدراسیون فوتبال زنان اروپای مستقل برگزار شد و از صد‌و‌ده هزار نفر در استادیوم آزتک مکزیک پذیرایی کرد هرگز به رسمیت شناخته نشد.
تا اواخر دهه هفتاد میلادی فوتبال زنان تقریبا در سرتاسر جهان مدرن پذیرفته شد اما پنجاه سال زمان کافی بود تا شکاف عمیق بین بازی مردان و زنان چه از نظر کیفی و چه از نظر کمی بیفتد.
استادیوم‌های بزرگ اذعان باشگاه های بزرگ بودند ولی تا پذیرفته شدن زنان در این ورزش و حتی تا تاسیس باشگاه های بزرگ زمان زیادی لازم بود. قدمت پاریس سنت ژرمن زنان به اندازه تیم مردان این باشگاه فرانسویست. لیون در سال ۱۹۷۰ وارد فوتبال زنان شد. ۱۹۸۳ بارسلونا تیم‌داری زنان را آغاز کرد. آرسنال سال ۱۹۸۷ تیم تشکیل داد. رئال مادرید،منچستریونایتد، یوونتوس و خیلی از باشگاه های بزرگ در قرن بیستویکم در رقابت باشگاه‌های بانوان شرکت کردند.
رویای آمریکایی یعنی پرواز ستاره ها
جهان فوتبال در ایالات‌متحده یک دنیای وارونه است. امریکا یک استثناست. استثنایی فرای باور مردمان دوست‌دار فوتبال در سراسر جهان. تیم ملی زنان ایالات‌متحده همیشه بسیار مشهورتر از هم‌پایان مرد خود بوده اند به طوری که علارغم تلاش های زیاد آمریکایی ها برای محبوب ساختن تیم ملی مردان و فوتبال، این بازی های تیم ملی زنان بود که با استادیوم های پر در دهه ۹۰ میلادی مواج شد.
قهرمانی در اولین جام‌جهانی زنان در سال ۱۹۹۱ باعث شد تا فوتبال میان دختران به محبوبیت دست یابد. طی یک دهه و با گسترش فوتبال بانوان دیدن استادیوم های پر از تماشاچی برای بازی های ملی عادی بنظر برسد اما همچنان باشگاه ها با مشکلاتی مواجه بودند. سال ۱۹۹۹ و در طی میزبانی آمریکا از جام جهانی زنان رکورد های جالبی برای تیم ملی این کشور از نظر میزان بازدید تماشاچیان ثبت شد. با صعود به فینال رقابت‌ها اینبار رکورد حضور هواداران برای تماشای یک بازی به اصطلاح “ساکر” شکسته شود.
اروپا در مسیر پیشرفت
فوتبال باشگاهی در دهه ۲۰۰۰ تیم‌های ملی را کنار زد و جذاب‌ترین رویدادهای ورزشی را ساخت. نیوکمپ، ومبلی، سن‌سیرو، آلیانزآرنا و… طرفداران زیادی را در خود جای دادند تا مردان‌فوتبال با درخشش در این کلسئوم‌های مدرن تبدیل به قدیسان مردم در سراسر جهان شوند. اما تا اولین گل‌هایی که توسط دختران در این استادیوم‌ها زده شوند سال های فاصله بود.
حرفه‌ای شدن تیم‌های بزرگ اروپایی سبب شد تا بازی زنان بیشتر شناخته شود. علارغم فاصله بسیار زیادی که از نظر کیفیتی بد فوتبال مردان داشت اما کم کم وارد مسیر صعود به قله شود.
در سال ۲۰۰۷ بردن چهارگانه اروپایی توسط بانوان آرسنال، توپچی‌های لندن را از اولین‌هایی کرد که در استادیوم اصلی یک باشگاه مورد تشویق قرار گرفتند.
آرسنال،توربین پوتسدام، مالمو، آینتراخت فرانکفورت که از بزرگ ترین تیم های دهه اول قرن بیستویکم بودند به استادیوم های پنج تا ده‌هزار نفره مجهز شدند. به تیم‌های دیگر نیز پس از شکسته شدن این تابو، استادیوم با ظرفیت میزبانی از تماشاگران هرچند اندک تعلق گرفت.
سرآغاز یک تغییر فرای اروپا
در حالی که گذشت زمان توجهات به تیم‌های زنان بیشتر میشد به همین صورت به تعداد تماشاگران نیز اضافه میشد. با ورود به دهه جدید تیم‌های ملی بیشتری توانستند مسابقاتی را در استادیوم های اصلی کشور تجربه کنند. چهل‌و‌پنج هزار نفر در سال ۲۰۱۴ به تماشای اولین بازی انگلیس در مقابل آلمان پرداختند.
کاهش تعداد تماشاگران در جام‌جهانی ۲۰۱۱ آلمان نسبت به تماشاگران حاضر در جام جهانی ۲۰۰۷ چین گواه بر این موضوع بود که در اروپا بر خلاف آمریکای شمالی چندان مورد استقبال قرار نگرفته است. برگزاری یورو زنان نیست در طی سه دهه نیز با میانگین تماشاگران کمتر از ده‌هزار نفر برای هر بازی بیان می‌کرد که فوتبال بانوان در اروما استاندارد مردان نیز بسیار فاصله دارد.
جام جهانی ۲۰۱۹ فرانسه از نظر تعداد تماشاگران انقلابی در اروپا بود و حضور بیش از یک‌میلیون نفر در طول مسابقات در ورزشگاه‌های محل برگزاری پیشرفت بزرگی به حساب می‌آمد حتی با این‌که ستاره اصلی جام اهالی ایالات‌متحده بودند اما این اروپا بود که در آستانه یک تغییر بزرگ قرار گرفته بود.
در مسیر یک انقلاب زنانه
تصاویر استادیوم‌های خالی که پس از شیوع ویروس کووید-۱۹ در سراسر دنیا دست به دست چرخید چندان برای دختران ناآشنا نبود. البته که با گذشته نیم قرن از برداشته شدن ممنوعیت بازی زنان تعداد تماشاگران از تعداد انگشت‌های دست به هزاران نفر رسیده است اما همچنان چند قدم تا شنیدن فریادهای شادی از بزرگترین میادین ورزشی اروپا و شاید جهان فاصله بود.
در همین دوران یه جهش بزرگ در بازاریابی و مارکتینگ این بازی و ظهور ستاره‌های بزرگ مانند الکسیا پوتیاس، ویویانه میدما، لوسی برنز، آدا هگربرگ و… به وجود آمد. بازگشت تماشاگران در سال ۲۰۲۱ به استادیوم‌های فوتبال با مشارکت بیشتر مردم در تیم‌های زنان هر باشگاه مواجه شد. در انگلیس، اسپانیا، فرانسه، ایتالیا، آلمان و … رقابت‌های بیشتری به استادیوم‌های اصلی باشگاه ها منتقل شد و با شروع سال ۲۰۲۲ یک انقلاب بزرگ در گرفت. انقلابی به رنگ آبی‌واناری، سرخ‌و‌سفید، کاملا سفید یا کاملا آبی.
۳۰ مارس ۲۰۲۲؛ دیدار برگشت الکلاسیکو در یک‌چهارم نهایی لیگ قهرمانان‌اروپا
حدود یک هفته از رسوایی تیم مردان بارسلونا در لیگ اروپا می‌گذشت. کاتالان ها بلیط های دیدار خانگی مقابل آینتراخت فرانکفورت را خریده بودند و در بازار سیاه به آلمانی‌ها دادند. تصویری از نیوکمپ ساخته شد که بیشتر شبیه استادیومی در قلب آلمان بود. حالا تیم زنان با برد سه بر یک رئال‌مادرید در دیدار رفت پا به نیوکمپ می‌گذاشتند. برخلاف انتظارات تمام بلیط های قابل خریداری تیم مدافع عنوان قهرمانی اروپا به اتمام رسیده بود و همه چیز اماده خلق یک معجزه بود.
روشن شدن دوربین های استادیوم آعاز ثبت لحظات تاریخی شد. نود‌ویک‌هزار عددی بود که روی اسکوربرد ورزشگاه نمایش داده شد تا بارسلونا میزبان بیشترین تماشاگر در فصل ۲۰۲۱/۲۰۲۲ باشد ولی در کمال ناب‌آوری این رکورد برای یاران الکسیا پوتیاس،برنده بالون دور سال گذشته بود.
فقط بیست و دو روز بعد بار دیگر این رکورد در دیدار رفت مرحله نیمه نهایی لیگ قهرمانان اروپا شکسته و بارسلونا با میزبانی مقابل وولفسبورگ آلمان رکورد حضور هواداران یک تیم فوتبال در همان فصل و تاریخ فوتبال زنان را که به خودش تعلق داشت را بالاتر برد.
۳۱ جولای ۲۰۲۲؛ انگلیس تاریخ ساز جام را به خانه بازگرداند
هشت سال از اولین حضور شیرزنان در استادیوم ومبلی می‌گذشت و اینبار درست یک سال بعد از باخت تیم مردان انگلیس در فینال یورو ۲۰۲۰، یورو ۲۰۲۱ به ایستگاه پایانی خود رسیده بود. انگلیس دیدار افتتاحیه را در استادیوم اولدترافورد شهر منچستر مقابل دیدگان شصت هزارنفر با پیروزی به پایان رسانده بود و حالا انگلیس و آلمان در فینال باهم روبه‌رو می‌شدند. در پایان ۱۲۰ دقیقه رقابت تنگاتنگ این انگلیس بود که فوتبال را بعد از ۵۶ سال به خانه باز می‌گشت.
شور ملی تا جایی بالا گرفته بود که رکورد حضور تماشاگران در یک بازی ملی برای انگلیس در سده جدید شکسته شد حتی بالاتر از حضور تماشاگران فینال گذشته. تقریبا هشتاد‌‌وهشت هزار نفر برای تماشای رقابت شیرزنان به ومبلی رفتند و سرود “I’ts coming home” سر دادند.
ومبلی بار دیگر میزبان تیم زنان انگلیس شد. در فینالییسیمای همان سال که میان قهرمان کوپاآمریکا یعنی برزیل و انگلیس برنده یورو برگزار شد نزدیک به هشتاد‌وپنج هزار نفر از این مسابقه دیدن کردند.
۲۴ سپتامبر ۲۰۲۲؛دربی شمال لندن
آرسنال در تمام سال های فعالیت خود از بزرگترین تیم‌ها و محبوب‌ترین تیم‌های زنان بوده است. اولین چهارگانه تاریخ بریتانیا برای توپچی های لندن ثبت شد و تا امروز آنها را تبدیل به پر افتخارترین تیم تاریخ زنان بریتانیا کرده است. با این تفاصیر طبیعی است که بازی های زیادی را در استادیوم امارات برگزار کند اما آعاز این روند از دربی شمال لندن رفت سال ۲۰۲۲ در سوپرلیگ آغاز می‌شود.
با درهم شکستن تاتنهام در حضور چهل‌وهفت هزار تماشاگر آرسنال خود را نیز ثابت کرد. در طول آن فصل آرسنال از منچستر یونایتد، چلسی،لیون و یوونتوس نیز میزبانی کرد و استادیوم تقریبا پر امارات دلیلی بر محبوبیت آنها بود. آرسنال در بهار ۲۰۲۳ به نیمه نهایی لیگ‌قهرمانان اروپا برای اولین بار به طور کامل بلیط های خود را فروخت و علارغم باخت این دیدار در دقایق پایانی نیمه دوم وقت‌های اضافه قفل استادیوم امارات را شکست.
۱۴ می ۲۰۲۳؛ چلسی بر بام انگلیس
چلسی قهرمان سه دوره گذشته سوپر لیگ و انواع اقسام جام‌های داخلی در ومبلی و در فینال جام‌حذفی برابر منچستریونایتد به برتری یک‌بر صفر رسید اما دلیل اصلی به یاد ماندنی بودن این بازی حضور هفتاد‌و‌هفت هزار تماشاگر در استادیوم است. استمفوردبریج نیز در طول این فصل خانه آبی‌های لندن بود. چلسی در نیمه نهایی لیگ قهرمانان همان سال نیز در نیوکمپ حضور داشت و در مقابل بیش از هشتاد هزار تماشاگر مسابقه داد.
اکنون در کجا قرار داریم
جام‌جهانی زنان سال ۲۰۲۳ بیش از یک میلیارد دلار درآمد داشت. حدود دو میلیون نفر نیز ازین رقابت ها دیدن کردند. در آمریکا تیم های NWSL به استادیوم های اختصاصی با ظرفیت بالا مجهز شده اند.
استادیوم امارت از فصل ۲۰۲۳/۲۰۲۴ خانه زنان آرسنال خواهد شد. منچستر یونایتد مسابقات مهم خود را در اولدترافورد برگزار خواهد کرد و بعد از اتمام ساخت ورزشگاه جدید به صورت کامل به این مکان منتقل خواهد شد. چلسی بازی های زیادی را در استمفورد بریج میزبانی خواهد کرد. و سیتی در اتحاد بازی میکند. گودیسون پارک،ویلا پارک، آنفیلد و… درهای خود را روبه زنان گشوده اند.
بارسلونا نیز بعد از اتمام بازشازی نیوکمپ،استادیوم را به عنوان خانه خود میشناسد. و رئال مادرید برای اولین بار از فصل آینده در سانتیاگو برنابئو مسابقه خواهد داد. سن سیرو، المپیکو، آلیانز استادیوم در ایتالیا بازی های تیم های زنان را برگزار میکنند. پاریس سنت ژرمن و لیون به اندازه استادیوم هاس خودشان تماشاگر خواهند داشت و درکلاسیکر(در بخش زنان به دیدار بایرن‌مونیخ و وولفسبورگ گفته می‌شود) در فضای بزرگتری برگزار خواهد شد.
و بدین ترتیب به زودی میتوان از هواداران باشگاه های بانوان به عنوان یک جامعه یاد کرد.