Category Archives: مینی آنالیز

آرین اختری، فوتبال‌لب – در فوتبال حرفه‌ای، بازار نقل‌وانتقالات نقش کلیدی در موفقیت مالی باشگاه‌ها دارد. اما یک سؤال مهم وجود دارد:
چرا باشگاه‌های لیگ برتر انگلیس بازیکنان خود را بسیار بهتر و گران‌تر می‌فروشند، در حالی که باشگاه‌هایی مانند بارسلونا اغلب دچار ضرر یا انتقال رایگان بازیکن می‌شوند؟ برای مثال باشگاه چلسی در روزهای اخیر نونی مادوئکه را با را با مبلغی حدود 52 میلیون پوند به فروش رسانده. مبلغی بالا برای بازیکنی که در فصل گذشته پریمیرلیگ مجموعا ۲,۰۴۷ دقیقه کرده. در این نوشته به بررسی دلایل این تفاوت می‌پردازدیم. از ساختار اقتصادی گرفته تا برندینگ بازیکنان و نقش مدیریت علمی در فوتبال مدرن.

۱. قدرت مالی لیگ برتر انگلیس

لیگ برتر انگلیس ثروتمندترین لیگ فوتبال دنیاست.
فقط قرارداد حق پخش تلویزیونی بین سال‌های ۲۰۲۲ تا ۲۰۲۵، بیش از ۵ میلیارد پوند ارزش دارد.

این درآمد بالا به باشگاه‌ها اجازه می‌دهد تا با خونسردی وارد مذاکرات فروش شوند. آن‌ها عجله‌ای برای فروش ندارند و می‌توانند ارزش واقعی بازیکن را حفظ کنند. در مقابل، باشگاه‌هایی مانند بارسلونا به دلیل بدهی‌های سنگین و بحران مالی، اغلب ناچار به فروش ارزان بازیکنان هستند.

۲. مدیریت حرفه‌ای و آنالیز اقتصادی

باشگاه‌های لیگ برتر مانند شرکت‌های بزرگ اداره می‌شوند.
آن‌ها از تیم‌های تخصصی تحلیل‌گر استفاده می‌کنند که با مدل‌های آماری و اقتصادی، قیمت‌گذاری بازیکنان را انجام می‌دهند. بر اساس پژوهش MDPI در سال 2022، در بیش از ۸۰٪ انتقالات لیگ برتر، تحلیل داده محور نقش اصلی در تعیین قیمت داشته است. اما باشگاه‌هایی مانند بارسلونا، مخصوصاً تا پیش از ۲۰۲۱، بارها به دلیل تصمیمات غیرتحلیلی و سیاست‌های نادرست باشگاه، متضرر شده‌اند.

در سوی مقابل، باشگاه‌هایی مثل بارسلونا تا پیش از سال ۲۰۲۱ تصمیمات نقل‌وانتقالی خود را بیشتر بر اساس هیجان، فشار هوادار و سیاست داخلی اتخاذ می‌کردند. نتیجه‌اش؟ خریدهای گران و کم‌بازده‌ای مثل کوتینیو، دمبله و گریزمان.

۳. بازار داخلی پرتحرک در لیگ برتر

یکی از مزایای منحصربه‌فرد لیگ برتر، بازار داخلی فعال بین باشگاه‌هاست.
تیم‌هایی مثل برایتون، استون ویلا یا وست‌هم، خریدار بازیکنان باشگاه‌های بزرگ‌تر هستند و گاهی برای یک بازیکن متوسط، مبلغی فراتر از ارزش بازار پرداخت می‌کنند. بر اساس گزارش CBS Sports در سال 2023 بیش از ۴۰٪ از خریدهای داخلی لیگ برتر، بالاتر از قیمت جهانی انجام شده‌اند.

اما در لالیگا، به‌جز رئال مادرید و اتلتیکو، باقی باشگاه‌ها توان پرداخت مبالغ بالا را ندارند. همین امر قدرت فروش باشگاه‌هایی مثل بارسلونا را محدود می‌کند.

۴. برندینگ بازیکن، یک ابزار سودآور در بازار نقل‌وانتقالات فوتبال

در دنیای امروز فوتبال، ارزش بازیکنان دیگر فقط به توانایی‌های فنی یا آماری آن‌ها محدود نمی‌شود. برند شخصی، شهرت در فضای مجازی و قابلیت تجاری‌سازی (commercialization)، نقش حیاتی در تعیین قیمت بازیکن دارند. باشگاه‌های لیگ برتر انگلیس، به‌خصوص تیم‌هایی مانند منچستریونایتد، آرسنال و چلسی، این موضوع را به‌خوبی درک کرده‌اند و با بهره‌گیری از تیم‌های تخصصی بازاریابی و تولید محتوا، از هر بازیکن—حتی نیمکت‌نشین‌ها—یک برند قابل فروش می‌سازند.

فعالیت بازیکنان در فضای دیجیتال

بر اساس مطالعه دانشگاه والنسیا در سال ۲۰۲۲، بازیکنانی که بیش از ۵ میلیون دنبال‌کننده در شبکه‌های اجتماعی دارند، به‌طور میانگین ۱۵ تا ۲۰ درصد گران‌تر از ارزش تخمینی خود به فروش می‌رسند. این اختلاف به دلیل توان تجاری بالای چنین بازیکنانی است: تبلیغات، فروش پیراهن، جذب اسپانسر و افزایش ترافیک رسانه‌ای.

برای مثال میسون مانت که در سال ۲۰۲۳ از چلسی به منچستریونایتد منتقل شد، با قیمتی حدود ۵۵ میلیون پوند فروخته شد. با وجود افت عملکرد او در فصل آخر، برند شخصی مانت در شبکه‌های اجتماعی، محبوبیت بین هواداران و حضور فعال رسانه‌ای باعث شد قیمت او از آنچه بازار انتظار داشت، بالاتر برود.

اما برندینگ فقط به بازیکن محدود نمی‌شود. باشگاه‌های انگلیسی، با استفاده از مستندهای اختصاصی مثل “All or Nothing” (آمازون) یا تولید محتوا برای یوتیوب، حتی چهره‌هایی مانند مربیان، تیم پزشکی، یا بازیکنان جوان را وارد چرخه برندینگ می‌کنند. این استراتژی باعث افزایش آگاهی جهانی از نام بازیکنان می‌شود—و هرچه شهرت بیشتر، قیمت بالاتر. برخلاف باشگاه‌هایی مانند بارسلونا یا اتلتیکو مادرید که هنوز عمدتاً بر روی سابقه ورزشی بازیکن تمرکز دارند، باشگاه‌های لیگ برتر از قدرت رسانه، الگوریتم شبکه‌های اجتماعی و سبک زندگی بازیکنان به‌عنوان ابزاری برای افزایش ارزش آن‌ها در بازار استفاده می‌کنند.

در نتیجه، یک بازیکن متوسط در لیگ برتر ممکن است فقط به خاطر برند شخصی‌اش با قیمتی فروخته شود که بازیکنان مطرح لالیگا به آن نمی‌رسند.

فروش موفق بازیکنان در لیگ برتر انگلیس نتیجه‌ی ترکیب عوامل مختلف است:

• قدرت مالی و استقلال باشگاه‌ها
• تحلیل داده‌محور و تصمیم‌گیری علمی
• بازار داخلی پرتحرک
• و برندینگ هوشمندانه بازیکنان

در مقابل، باشگاه‌هایی مانند بارسلونا برای بازسازی موقعیت مالی خود، نیاز به اصلاحات اساسی در ساختار اقتصادی و سیاست‌های نقل‌وانتقال دارند.

جمع‌بندی نهایی

فروش بازیکنان در فوتبال اروپا فقط به کیفیت فنی آن‌ها بستگی ندارد، بلکه ترکیبی از اقتصاد، مدیریت، بازاریابی و قدرت لیگ است.

باشگاه‌های لیگ برتر انگلیس به دلیل:

قدرت مالی و درآمدهای هنگفت تلویزیونی
مدیریت حرفه‌ای و تصمیم‌گیری داده‌محور
بازار داخلی پویا و رقابتی
برندینگ قوی بازیکنان و استفاده از رسانه‌های اجتماعی

می‌توانند حتی بازیکنان متوسط را با قیمت‌های بالاتر از ارزش واقعی‌شان بفروشند.

در مقابل، باشگاه‌هایی مثل بارسلونا با مشکلات مالی، ساختار مدیریتی ضعیف و محدودیت بازار داخلی، توان رقابت در این سطح را از دست داده‌اند. نمونه‌های زیادی از فروش بازیکنان با ضرر مالی (مثل کوتینیو یا دمبله) نشان می‌دهد که بدون استراتژی تجاری و برندینگ قوی، حتی یک باشگاه بزرگ تاریخی هم نمی‌تواند در بازار مدرن نقل‌وانتقالات موفق عمل کند.

پس در فوتبال امروز، فقط مهارت ورزشی کافی نیست؛ اقتصاد، بازاریابی و رسانه تعیین می‌کنند که یک بازیکن چقدر می‌ارزد.

امیرحسین محمودی، فوتبال لب– وقتی اولین گل تاتنهام هاتسپر در مقابل منچستر سیتی در ابتدا آفساید اعلام شد، این موضوع توماس فرانک، سرمربی تیم را از تشویق و تقدیر از بازیکنانش باز نداشت.

دلیل اصلی برد: فست بیلدآپ

بیلدآپی متهاجم که موقعیت‌های واید آن مناسب شکست حریف است. فصل گذشته از نشانه‌های بارز برنتفورد تحت هدایت توماس فرانک بود. در بازی‌های پیش فصل تاتنهام نشانه‌ها از این قرار بود که این سبک می‌تواند برای آن‌ها در این فصل یک راه‌حل تهاجمی مهم باشد. سومین گل تاتنهام در مقابل برنلی در هفته افتتاحیه لیگ برتر، یکی از انواع همین ساخت‌های حمله سریعی بود که توماس فرانک به تیم آورد. ریچارلیسون به عقب رفت تا موقعیت را متصل کند. سپس پاپه ماتار سار، استارت برنان جانسون به پشت دفاع را دید. گل اول جانسون در پیروزی 2-0 روز شنبه برابر سیتی نیز از همان اصول تهاجمی پیروی کرد، اما این ترکیب‌ها در ناحیه عرضی انجام شد و الگوی متفاوتی را دنبال کرد. در مقابل پرس 4-3-3 سیتی، که وینگر به داخل حرکت می‌کند، برای فول‌بک تاتنهام، زمان اضافی وجود داشت.

فست بیلد آپ توماس فرانک در تاتنهام چطور کار می‌کند؟

در مرحلهٔ بیلدآپ بازی تاتنهام تحت سرمربی‌‌گری توماس فرانک، دو بازیکن سیتی، اسکار باب و عمر مرموش، جد اسپنس و پدرو پورو را یارگیری نکردند تا بتوانند با جابه‌جایی توپ به فلنک (گوشه‌های عرضی زمین) دیگر، به داخل زمین برای پرسینگ حرکت کنند. تیم توماس فرانک با آغاز بیلدآپ سریع خود از طریق پورو از این ضعف بهره‌برداری کرد و سپس از محمد کودوس و سار در مناطق بالایی زمین برای فریب دفاع سیتی استفاده نمود. به محض اینکه فول‌بک راست توپ را دریافت کرد، کودوس عقب کشید تا رایان آیت‌ نوری را از موقعیت خود خارج کند و سار به فضای خالی که برای او محیا بود، حمله کرد.

دقیقه 12:59

در یکی از صحنه‌های بازی، بعد از موقعیت بالایی؛ نقش مرموش در پرس منچستر سیتی باعث می‌شود که پورو زمان بیشتری برای صاحب توپ بودن دارد. این مزیت به او اجازه داد تا محمد کودوس را پیدا کند. همزمان، سار به فضای خالی حمله می‌کند، اما با توجه به کم بودن سرعت او روبن دیاز به راحتی او را یارگیری می‌کند. علاوه بر آن، آیت نوری، کودوس را مانع از پیشرفت توپ به سمت دروازه سیتی می‌کند و تاتنهام دوباره باید از اول شروع کند.

دقیقه 14:02

در مثالی دیگر، می‌توانید موقعیت داخلی زمین مرموش را مشاهده کنید، که میکى فن د فن به سمت دروازه‌بان خود، ویکاریو، عقب می‌رود. وینگر مصری به سمت پورو حرکت نمی‌کند تا در موقعیتی قرار گیرد که در صورت ارسال توپ ویکاریو به فن د فن یا اسپنس، رومرو را پرس کند. این حرکت منطقی است زیرا ارلینگ هالند مسیر پاس به سمت راست را مسدود کرده است. با این حال، حرکت هوشمندانه رودریگو بنتانکور به تاتنهام امکان می‌دهد تا ویکاریو، رومرو را پیدا کند. در حالی که مرموش در موقعیت مناسبی برای دفاع از پورو نیست. سپس رومرو با هافبک اروگوئه‌ای بازی می‌کند تا فول‌بک راست که آزاد است را پیدا کند.

با حرکت پورو به موقعیتی برای پیشروی توپ، بخش دوم بیلدآپ سریع تاتنهام آغاز می‌شود. در اینجا، او توپ را به بنتانکور بازمی‌گرداند که بنتانکور بلافاصله آن را به پشت دفاع سیتی ارسال می‌کند. مطابق برنامه‌، کودوس عقب می‌کشد تا آیت‌نوری را به جلو بکشاند و سار به فضای خالی حمله می‌کند. حتی اگر دیاز آزاد باشد تا از هافبک سنگالی دفاع کند، ایده این است که سار به صورت دینامیک و در حال دویدن در مقابل مدافعی که از یک موقعیت ایستا حرکت خود را آغاز می‌کند، به فضای مقابل حمله کند. پاس بنتانکور بیش‌ از اندازه قدرتمند بود و احتمالا سار در موقعیت آفساید قرار گرفت. اما همین حملات نشانه‌ای هشدار دهنده از آنچه در ادامه قرار بود اتفاق بیفتد را نشان می‌داد.

دقیقه 34:25

گل اول تاتنهام دقیقاً از همان حرکتی که از ابتدای نیمه اول در تلاش برای اجرای آن بودند، به ثمر رسید. در فرآیند ساخت این گل، تاتنهام بار دیگر حمله را از طریق پورو آغاز می‌کند. زیرا نقش پرسینگ مرموش به فول‌بک راست اجازه می‌دهد کسری از ثانیه زمان بیشتری روی توپ داشته باشد.

هم‌زمان که فول‌بک راست، خود را برای پیش بردن توپ آماده می‌کند، کودوس عقب می‌کشد تا ناتان آکه، جایگزین آیت‌نوری بعد از مصدومیت و تعویض او، را از موقعیت خود خارج کند. و فضای لازم برای حمله سار را ایجاد نماید. این هافبک سنگالی با دویدن به سمت جلو در لحظه‌ای که پورو توپ را به سمت منطقه مورد نظر ارسال می‌کند. او این حرکت را تکمیل می‌کند.

حمله به توپ از یک موقعیت در حال دویدن نسبت به دیاز، به سار کمک می‌کند تا مدافع میانی را برای رسیدن به توپ شکست دهد. او با پرشی بالاتر از دیاز، توپ را در مسیر ریچارلیسون قرار داد.

در ادامه، مهاجم نوک تاتنهام توپ را به جلوی دروازه ارسال می‌کند تا جانسون با یک ضربه گل را به ثمر می‌رساند.

غلبه تاتنهام و توماس فرانک ادامه یافت

گل جانسون حرکت بازی را به نفع تاتنهام تغییر داد. پس از آن، ژائو پالینیا دومین گل را از یک موقعیت پرسینگ بالا به ثمر رساند. تاتنهامِ توماس فرانک در نیمه دوم نیز همین فشار را حفظ کرد تا به پیروزی برسد. پیروزی‌ای که گل‌های آن دو ویژگی کلیدی این تیم تاتنهام را به نمایش گذاشت. همان‌طور که توماس فرانک در کنفرانس خبری پس از بازی توضیح داد، سه موضوع کلیدی که می‌خواست اصول بازی خود در برابر سیتی را بر حول آن‌ها بنا کند، عبارت بودند از: «جنبه دفاعی بازی، شجاعت در فاز یک (بیلدآپ) و فاز دو (پراگرشن توپ) و توپ‌های راکد».

تشویق او از بازیکنان، پس از آنکه در ابتدا گل جانسون آفساید اعلام شد، به این دلیل بود که آن‌ها در اجرای الگوی پاس‌کاری که بر اساس اصول حمله‌ای تاتنهام طراحی شده بود، بهتر عمل می‌کردند. سپس توماس فرانک به سمت نیمکت تاتنهام نگاه کرد تا مطمئن شود گل مورد تأیید قرار می‌گیرد یا خیر. پاسخی که دریافت کرد باعث شد با نشان دادن دو شست به سوی بازیکنان، آن‌ها را تحسین کند. حرکت فست بیلدآپ که تاتنهام از ابتدای بازی در تلاش برای اجرای آن بود، در نهایت کلید پیروزی آن‌ها شد.

امیرحسین محمودی، فوتبال لب– قبل از این‌که بخواهیم مشکل منچستر یونایتد در این هفته را بررسی کنیم، باید دو نکته را به یاد داشته باشیم. اول این‌که در این باشگاه فقط یک مشکل وجود ندارد. دوم این‌که هر چند مشکل باشد، برونو فرناندز یکی از آن‌ها نیست. همیشه باید این موضوع را تأکید کنیم. مخصوصاً در این مواقع نادر که او بیشتر به تیم ضرر می‌زند تا کمک، همان‌طور که یکشنبه در ورزشگاه کروین کاتیج این اتفاق افتاد.

نگاهی نزدیک‌تر

برای مثال، فصل گذشته را در نظر بگیرید. آن فصل احتمالاً بهترین عملکرد فرناندز برای یونایتد بود؛ حداقل بعد از اولین فصل کاملش. اما شروع خوبی نداشت. او تا وقفه‌ی بین‌المللی ماه اکتبر فقط یک پاس گل در لیگ ثبت کرده بود، مقابل ساوت‌همپتون. اولین گل او هم زمانی به ثمر رسید که اریک تن‌هاخ اخراج شد. در آن زمان، مثل حالا، بهترین پیش‌بینی این بود که برونو فرناندز دوباره به فرم خوبش برمی‌گردد. و در نهایت این اتفاق افتاد. اما تفاوت این است که آن زمان او در خط میانی دو نفره بازی نمی‌کرد. به‌راحتی می‌شود تساوی ناامیدکننده‌ی 1-1 روز یکشنبه مقابل فولام را گردن فرناندز انداخت. او در دو صحنه‌ی تعیین‌کننده‌ی بازی نقش داشت: پنالتی از دست‌رفته در نیمه‌ی اول که توپ را بالای دروازه زد. همچنین عدم توجه به یارگیری امیل اسمیت‌رو که با یک فرار دیرهنگام، گل مساوی را در دقیقه‌ی 73 به ثمر رساند.

برونو فرناندز؛ مشکل خط میانی یونایتد؟

آنچه برای هفته‌ها و ماه‌های آینده نگران‌کننده‌تر است، سهولت کار فولام در عبور مکرر از خط هافبک منچستریونایتد بود. هافبکی متشکل از برونو فرناندز و کاسمیرو، سپس فرناندز و میسن ماونت، و در ادامه فرناندز و مانوئل اوگارته. اما همیشه با حضور فرناندز. این دقیقاً همان برنامه‌ی بازی مارکو سیلوا از ابتدا بود؛ چیزی که الکس ایووبی بعدها تأیید کرد. او پس از بازی به اسکای اسپورت گفت: «ما می‌دانستیم می‌توانیم از دو هافبک آن‌ها عبور کنیم و مدافعان مرکزی‌شان جلو می‌کشند. ما امروز از این موضوع استفاده کردیم.»

روبن آموریم گفت که پنالتی از دست‌رفته‌ی فرناندز تا حدی به خاطر «مسئولیت زیاد» او بود. اما سرمربی یونایتد در 9ماه گذشته، به‌ویژه از نظر تاکتیکی، مسئولیت‌های بیشتری را به کاپیتان خود سپرده است. آموریم فصل گذشته فرناندز را عقب‌تر از قبل قرار داد تا به بازی‌سازی نامطمئن یونایتد کمک کند. اما در این حالت، تأثیر او در نزدیکی محوطه‌ی جریمه‌ی حریف کاهش یافت. آموریم، متئوس کونیا و برایان امبومو را به خدمت گرفت؛ تا حدی برای تقسیم این بار به برونو فرناندز کمک کنند.

خرید امبومو و کونیا؛ به ضرر برونو

اما نکته‌ای که در نقل‌ و انتقالات تابستانی یونایتد به چشم نیامد، این بود که دو بازیکنی که توانایی اجرای سیستم آموریم را نشان دادند، تقریباً در پست‌های غیرطبیعی خود بازی می‌کنند تا با تاکتیک فعلی هماهنگ بشوند.

کمتر کسی معتقد است که خرید متئوس کونیا و برایان امبومو غیرضروری بود. مخصوصاً بعد از ثبت رکوردِ منفی 44 گل در لیگ برتر فصل گذشته. اما همیشه این خطر وجود دارد تا با عقب بردن فرناندز و استفاده از آماد در پست وینگ‌بک راست، همان اندک خلاقیت یونایتد در فصل پیش کاهش پیدا کند. بله، ضعف در تمام‌کنندگی برای آموریم گران تمام شد. (هیچ تیمی در لیگ برتر کمتر از یونایتد عملکردی مطابق با xG آن‌ها را نداشت) بنابراین خرید گل‌زنان قابل‌ اعتماد ضروری بود. اما مجموع xG تنها 52.6، نشان می‌دهد که یونایتد حتی در خلق موقعیت هم مشکل داشت؛ آماری در حد تیم‌های نیمه‌ی پایینی جدول.

مشکل گل‌زنی همچنان پابرجاست.

این مشکل در فصل جدید هم ادامه دارد. یونایتد هفته‌ی گذشته مقابل آرسنال شوت‌های زیادی زد، اما هیچ‌کدام موقعیت صددرصدی نبود. با وجود برتری ظاهری، تیم آموریم به ندرت توانست این برتری را به نتیجه تبدیل کند. یک هفته بعد، به‌ جز 15 دقیقه‌ی ابتدایی که کونیا بدشانس بود که گل نزد، یونایتد مقابل فولام کاملاً بی‌اثر بود. سیلوا بعد از بازی گفت: «تمام خطرات یونایتد در نیمه‌ی دوم از روی ضربات ایستگاهی بود، نه بیشتر.» این حرف بی‌راه نبود.تنها «موقعیت بزرگ» یونایتد در این بازی، طبق تعریف اوپتا، از یک شوت بلند دروازه‌بان آلتای بایندیر ایجاد شد. در مقابل، فرناندز فقط یک بار پاس گل‌ساز داد. برای کونیا در همان دقیقه‌ی اول، آن هم از راه دور.

وقتی قرار گرفتن کاپیتان یونایتد در پست عقب‌تر (همان‌طور که در نقشه‌ی لمس توپ او مشهود است) باعث افت شدید خلاقیت تیم است سخت است که این اقدام را حمایت کرد. این موضوع حتی غیرقابل‌دفاع‌تر می‌شود، وقتی مانع پیشرفت یک استعداد ویژه از آکادمی باشگاه شود.

دردسر تاکتیکی آموریم!

کوبی ماینو که برابر آرسنال روی نیمکت بود، دوباره یکشنبه بدون حضور در زمین ماند. چرا؟ ساده است. آموریم بعد از بازی تأیید کرد: «او حالا برای این پست با برونو رقابت می‌کند.» آموریم حتی در طول بازی مقابل کروین کاتیج به استفاده از زوج فرناندز-ماینو فکر نکرد و ظاهراً در آینده هم قصد چنین کاری ندارد. تصور این‌که چنین زوجی هم به‌راحتی مثل بقیه ترکیب‌های یکشنبه مغلوب شود، سخت نیست. اما مهارت‌های ماینو و فرناندز آن‌قدر متفاوت است که این سؤال ایجاد می‌شود: چرا آن‌ها برای یک پست رقابت می‌کنند؟ و آیا این نقش واقعاً برای هیچ‌کدام مناسب است؟قرار دادن بهترین بازیکن یونایتد، با استعدادترین محصول آکادمی و یک خط حمله‌ی جدید در یک ترکیب، در این سیستم کاملاً غیرعملی است.

اما اگر منچستریونایتد با خرید دو هافبک هجومی در تابستان، این مسیر را انتخاب کرد. برونو فرناندز هم با رد پیشنهاد الهلال برای بازی در لیگ حرفه‌ای عربستان، چنین تصمیمی گرفت.

چه بلایی بر سر برونو فرناندز خواهد آمد؟

در طول هفته‌ی گذشته، گزارش‌هایی منتشر شد مبنی بر این‌که باشگاه الاتحاد نیز به جذب این بازیکن 30 ساله علاقه‌مند است. اما انتظار نمی‌رود فرناندز قبل از پایان مهلت نقل‌ و انتقالات در دوشنبه‌ی آینده، از یونایتد جدا شود. منابع نزدیک به فوتبال عربستان نیز نسبت به واقعی بودن این شایعات تردید دارند. فرناندز در ابتدای همین پنجره‌ی نقل‌ و انتقالاتی تصمیم گرفت در اولدترافورد بماند و هیچ نشانه‌ای وجود ندارد که این تصمیم تغییر کند.در این شرایط، یونایتد باید راهی پیدا کند تا نقاط قوت زیاد فرناندز را برجسته کند و نقاط ضعفش را پوشش دهد. این به معنی یافتن یک زوج مناسب در خط میانی یا حتی بازنگری کامل در نقش عمیق فعلی برای او است. آنچه قطعی است این‌که آموریم مشکلات زیادی برای حل کردن دارد، بدون این‌که بهترین و مهم‌ترین بازیکنش را هم به یکی از این مشکلات تبدیل کند.

امیرمحمد کلانتری، فوتبال لب – تاکتیک‌های فوتبال در سال‌های اخیر رشدی چشمگیر داشتند. با این حال حتی بیشترین هواداران پراگرسیو هم هنوز دوست دارند تیمشان توپ را داخل محوطه شلوغ مقابل دروازه بفرستد.

ارائه فوتبالی بهتر از گذشته در پریمیرلیگ

وقتی موضوع از ابعاد مختلف بررسی میشود، به این نتیجه میرسیم که فوتبالی که در پریمیرلیگ تماشا می‌کنیم پیشرفته‌تر و حسابشده‌تر از قبل میباشد. اما از خود بپرسید: چه کسی وجود دارد که یاد پرتاب‌های نمادین و بلندِ روری دلپ برای استوک سیتی در اواخر دهه 2000 نیفتد؟!

کاهش تمایل به بازی مستقیم در پریمیرلیگ در اواخر دهه گذشته، همزمان با کاهش درصد پاس های بلند دروازه بانان همراه بود. این نوع پاس، به پاس هایی اطلاق میشود که حداقل 32 متر را طی میکنند. چرا که تیم های بیشتری بر حفظ مالکیت توپ، بازیسازی از عقب زمین و بازپسگیری مالکیت توپ پس از از دست دادن آن تمرکز داشتند.

روند کاهش پاس بلند دروازه بانان در پریمیرلیگ در دو فصل اخیر نیز ادامه یافت. با این حال، استفاده از پرتاب بلند اوت، تغییر چشمگیری داشت و به سطح پیشین بازگشته است.

افزایش استفاده از تاکتیک پرتاب اوت بلند در پریمیرلیگ

از فصل 2021/22، تیم های پریمیرلیگ در موقعیت مناسب، پرتاب اوت بلند بیشتری به سمت محوطه جریمه حریف انجام دادند. در بازی برگشت نیمه نهایی چمپیونزلیگ، این تاکتیک، یکی از سلاح های اصلی آرتتا در برابر شاگردان انریکه بود.

با بررسی سهم پرتاب های اوت بلند هجومی، که به پرتاب هایی به داخل محوطه جریمه از یک چهارم هجومی زمین اطلاق میشود، نسبت به کل پرتاب اوت در آن منطقه، شاهد افزایش سال به سال این آمار بودیم که در فصل جاری به 17% رسید.

ترکیب بازیکنان تیم، توانایی بازی هوایی و توانایی دفاع در موقعیت ترنزیشن حریف در صورتی که توپ پس از پرتاب به آنها واگذار شود، از عوامل کلیدی تعیین کننده تصمیمات تاکتیکی تیم ها هستند. مهمتر از همه، نیاز به بازیکنی دارید که بتواند پرتاب اوت بلند را از آن منطقه به داخل محوطه جریمه ارسال کند.

برنتفورد و ناتینگهام فارست از زمان صعودشان به پریمیرلیگ در فصل های 2021/22 و 2022/23 به ترتیب، پیشگام این تاکیتک بودند؛ به طوری که به ترتیب 54% و 40% از پرتاب های اوت آنها در یک چهارم هجومی زمین، به صورت بلند و مستقیم به محوطه جریمه ارسال شده است.

در فصل جاری، برنتفورد 92 پرتاب اوت را مستقیماً از یک چهارم هجومی زمین به داخل محوطه جریمه انجام داده است. این آمار با سهم 63 درصدی از کل پرتاب اوت آنها در آن منطقه، به وضوح بالاترین رقم در لیگ انگلیس است.

بررسی پرتاب اوت برنتفوردِ توماس فرانک:

نقشه استراتژی پرتاب اوت برنتفورد در زمین بازی، امکان بررسی دقیق این تاکتیک را فراهم میکند.
با تقسیم پرتاب ها در هر دو سمت زمین، مشخص است که تارگت بیشتر این پرتاب ها به سمت تیرک نزدیک به نقطه پرتاب است. خصوصا زمانی که پرتاب از خط کناری سمت راست انجام میشود. پرتاب از آن منطقه معمولاً توسط کوین شاده یا اتان پیناک اجرا میگردد. سهم بیشتر پرتاب ها مستقیماً به دهانه دروازه حریف ارسال میشود.

نکته قابل توجه این است که موفقیت استراتژی پرتاب اوت بلند، تنها به اولین تماس با توپ محدود نمیشود، بلکه استفاده از بینطمی حریف که پس از آن رخ میدهد نیز نقش کلیدی دارد.

با گسترش بازه تحلیل نرخ گل مورد انتظار (xG) برنتفورد به 10 ثانیه پس از پرتاب اوت، قدرت این تیم در استفاده از چنین شریطی آشکارتر میشود. مجموع نرخ گل مورد انتظار حاصل از پرتاب اوت هجومی برنتفور (3.9)، مشخصا بالاترین رقم خلق موقعیت گلزنی در پریمیرلیگ است. این رقم بیش از دو برابر کریستال پالاس (1.1)، نزدیکترین رقیب آنها در این معیار، میباشد.

با مقایسه این آمار با ناتینگهام فارست، که 52 پرتاب بلند به محوطه جریمه دارد و دومین رکورددار در لیگ است، به وضوح مشخص میشود که برنتفورد چقدر در این فاز بازی کارآمد عمل کرده است.  مجموع نرخ xG فارست از دنباله پرتاب‌های بلند (0.7)، به سطح مورد انتظار نرسید. با بررسی هر موقعیت به‌صورت‌ جداگانه، تیم نونو اسپریتو سانتو تنها توانست نرخ گل مورد انتظار (xG) 0.01 به‌ازای هر پرتاب بلند ثبت کند. این رقم تنها برای رتبه دهم در لیگ کافی است.

برای برنتفورد، نرخ گل مورد انتظار (xG) 0.04 به‌ازای هر پرتاب بلند، بالاترین مقدار در میان تمام تیم‌های لیگ است. شاید این تفاوت در نگاه اول چشمگیر نباشند، اما در شرایطی که تفاوت ها کم اما حیاتی هستند، همین برتری‌های کوچک می‌توانند تعیین‌کننده باشند.  مشابه تاکتیک‌های آنها در ضربات کرنر و آزاد، برنتفورد از یک تنظیمات و شیوه خاص استفاده میکند تا احتمال گلزنی از پرتاب‌ بلند اوت را به حداکثر برساند.

نحوه اجرای تاکتیک پرتاب اوت توسط برنتفورد در پریمیرلیگ

معمولاً مدافعان میانی آنها در نزدیکی نزدیکترین تیرک دروازه به نقطه پرتاب مستقر میشوند. کریستین نردگارد اطراف نقطه پنالتی قرار میگیرد و یوان ویسا، برایان امبومو و میکل دمسگارد در پشت سر او صف میکشند تا برای حمله توپ های برگشتی مهیا شوند.

در مثال زیر که مربوط به برد 2-1 برونموث در ماه مارس است، ناتان کالینز، کریستوفر آیر و پیناک در نزدیکی تیرک نزدیک به نقطه پرتاب مستقر شدند. در همین حال، نردگارد، ویسا، دمسگارد و امبومو در موقعیت مستقر شده خود در حوالی نقطه پنالتی، آماده استفاده از توپ برگشتی هستند.

همانطور که شاده پرتاب اوت بلند خود را به سمت تیرک نزدیک به نقطه پرتاب میفرستد…

… نردگارد چند قدم به جلو میرود تا به توپ احتمالی حمله ببرد. در همین حال، ویسا و دمسگارد عقب تر از هافبک دانمارکی باقی میمانند و به سمت مناطق مختلف حرکت میکنند تا مطمئن شوند برنتفورد میتواند پوشش عرضی دروازه را هنگام حمله به توپ برگشتی احتمالی فراهم کند.

مارکوس تاورنیر از بورنموث در چالش فیزیکی با آیر تقریبا موفق به تماس با توپ نمیشود و مسیر توپ را تغییر نمیدهد…

… و این یعنی حرکت قبلی نردگارد او را در موقعیتی ایده آل قرار داد تا گل پیروزی بخش را به ثمر برساند.

توجه به موقعیت یابی ویسا نیز اهمیت دارد، زیرا عقب ماندن عمدی او به این معنی میباشد که میتواند به هر توپ برگشتی حمله کند.

یک نمونه دیگر از تاکتیک برنتفورد

در نمونه بعدی که مربوط به پیروزی 3-1 مقابل ساوتهمپتون در ماه اکتبر است، پیناک و کالینز، دو دفاع وسط این تیم، در ابتدا نزدیک به تیرک دورتر از نقطه پرتاب جاگیری کردند، درحالیکه ویسا و امبومو در نزدیکی ماتیاس ینسن ایستادند زیرا او به فکر انجام یک پرتاب اوت کوتاه است.

وقتی نهایتا ینسن تصمیم میگیرد که پرتاب را بلند انجام دهد، کالینز و پیناک به سمت تیرک نزدیک به نقطه پرتاب حرکت میکنند و ویسا موقعیت خود را تنظیم میکند تا بتواند به توپ برگشتی حمله کند. سپس ینسن پرتاب اوت را به سمت منطقه تیرک نزدیک به نقطه پرتاب هدایت میکند…

… و ویسا در حالی که کالینز مشغول نبرد هوایی برای تصاحب توپ است، به توپ دوم (برگشتی) یورش میبرد . کالینز توپ را به آرامی به سمت تیرک دور هدایت می‌کند…

… و تحرکات زیرکانه ویسا به او اجازه میدهد که مسیر دفع توپ آرون رمزدیل را مختل کند و توپ را با چنگ و دندان از خط دروازه عبور دهد تا نتیجه را به 3-0 به سود برنتفورد تغییر رقم بزند.

در پیروزی پرگل 4-3 مقابل منچستریونایتد، این بار نوبت دمسگارد بود که به توپ برگشتی حمله کند.

نخست او در حالی که هم تیمی‌هایش در موقعیت‌های از پیش تعیین شده خود قرار داشتند، در لبه محوطه جریمه جاگیری کرد.

زمانی که مایکل کایوده پرتاب اوت بلند خود را به سمت تیرک نزدیک به نقطه پرتاب، هدایت کرد…

… کوبی مینو در ابتدا توپ را دور می‌کند، اما کایوده از جناح وارد عمل میشود و به توپ سرگردان حمله میکند. در همین حال، دمسگارد به سمت فضای نزدیک به تیرک نزدیک یورش میبرد تا یک گزینه برای توپ دوم باشد…

… در نهایت پاس دمسگارد پس از برخورد به لوک شاو، به تور دروازه برخورد میکند و گل ثبت میشود.

اصلا تعجبی ندارد که این یک روند و تاکتیک کلیدی است که فرانک همچنان به آن متعهد است.

فرانک در برنامه ” Monday Night Football ” در سال 2023 گفت:

من اعتقاد زیادی به حضور پر تعداد بازیکنان در اطراف محوطه جریمه حریف دارم. اینکه چگونه میشود فشار را بر روی حریف حفظ کنیم و در فاز بعدی، استفاده از توپ های برگشتی.

سخن پایانی

درست است که این روش ممکن است به زیبایی زنجیره پاس های حساب شده و زیبا برای هواداران جذاب نباشد، اما وقتی موضوع رساندن توپ به محوطه جریمه حریف مطرح است، روش کارا تر به روش زیبا تر ارجحیت دارد.

باتوجه به آمار، اینطور به نظر میرسد که پریمیرلیگ هر روز بیشتر مجذوب این ایده میشود.

به نظر می‌رسد برای دومین فصل متوالی، هر سه تیمی که از چمپیونشیپ به لیگ برتر صعود کرده‌اند، بلافاصله به دسته پایین‌تر سقوط خواهند کرد. اما آیا این یک مشکل است؟

محمد حیدری فوتبال لب- اگر این صحبت تکراری به نظر می‌رسد، عذرخواهی می‌کنیم، اما فصل 2024-25 لیگ برتر احتمالاً در تاریخ به‌عنوان یک فصل کلاسیک که همه چیز تا لحظه آخر هیجان‌انگیز بود، ثبت نخواهد شد.

البته هنوز این احتمال وجود دارد که رقابت برای کسب سهمیه لیگ قهرمانان اروپا در هفته‌های پایانی جذاب شود، اما رقابت قهرمانی در پایان فوریه تقریباً تعیین‌شده به نظر می‌رسد و جنگ همیشگی در قعر جدول بیشتر به درگیری میان کودکان شباهت دارد.

فاصله گرفتن سه تیم انتهایی جدول از سایر رقبا قابل توجه می باشد. حتی اگر این اتفاق باعث کاهش جذابیت و هیجان در سراسر جدول پریمیرلیگ شود. این موضوع این پرسش را مطرح می‌کند که آیا مشکلی جدی وجود دارد؟

سه تیم سقوط کرده به چمپیونشیپ

لسترسیتی روز پنجشنبه با نتیجه 2-0 برابر وستهام شکست خورد. این اتفاق یازدهمین باخت این تیم در 12 بازی اخیر لیگ برتر بود. این نتیجه باعث شد که فاصله پنج امتیازی بین منطقه سقوط و منطقه امن باقی بماند. وولوز با 17 امتیاز در رتبه هفدهم قرار دارد، در حالی که ایپسویچ و لستر هر دو 17 امتیازی هستند. ساوتهمپتون با تنها 9 امتیاز در قعر جدول قرار دارد و امیدی به بقا نخواهد داشت. در واقع، در 100 درصد از 10,000 شبیه‌سازی اخیر سوپرکامپیوتر اوپتا، سقوط تیم ایوان یوریچ قطعی است. این سه تیم در منطقه سقوط همان تیم‌هایی هستند که فصل گذشته از چمپیونشیپ به پریمیرلیگ صعود کردند.

این بدان معناست که احتمالاً برای دومین فصل متوالی، هر سه تیم صعودکننده بلافاصله به چمپیونشیپ بازخواهند گشت. پیش از فصل 2023-24، آخرین باری که چنین اتفاقی رخ داد، فصل 1997-98 بود. فصل 2023-24 بدون شک یک فصل فاجعه‌بار برای تیم‌های تازه‌وارد به لیگ برتر بود.

تکرار فاجعه فصل پیش

لوتون تاون، شفیلد یونایتد و برنلی همگی با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم کردند. در نهایت، بین لوتونِ 18ام (با 26 امتیاز) و ناتینگهام فارستِ 17ام (با 32 امتیاز) شش امتیاز فاصله افتاد، اما این فاصله فقط به این دلیل کم بود که فارست به دلیل نقض قوانین سودآوری و پایداری چهار امتیاز از دست داد.

در مجموع، این سه تیم تنها 66 امتیاز کسب کردند. شفیلد یونایتد (با 16 امتیاز) نقش مهمی در پایین بودن این مجموع داشت، اما برنلی و لوتون هم عملکرد بهتری ارائه نکردند.

در مجموع، میانگین امتیازی این تیم‌ها تنها 0.58 امتیاز در هر بازی بود. این بدترین میانگین امتیاز تاریخ تیم‌های سقوط‌کننده از لیگ برتر محسوب می‌شود، در کنار فصل 1891-92 که دارون تنها تیمی بود که سقوط کرد.

بنابراین، فصل 2023-24 رکورد پایین‌ترین میانگین امتیازی تیم‌های سقوط‌کننده در تاریخ لیگ برتر را، در فصلی که بیش از یک تیم سقوط کرده، به نام خود ثبت کرد. اما احتمالا این رکورد خیلی زود شکسته شود.

مستقیم به سوی چمپیونشیپ

پس از هفته بیست‌وهفتم پریمیرلیگ 2024-25، سه تیم حاضر در منطقه سقوط به طور میانگین تنها 0.53 امتیاز در هر بازی کسب کرده‌اند. اگر این روند تا پایان فصل ادامه داشته باشد، این پایین‌ترین میانگین امتیازی مجموع تیم‌های سقوط‌کننده به چمپیونشیپ در تاریخ پریمیرلیگ خواهد بود.

این سه تیم تاکنون 69.1 درصد از بازی‌های خود را با شکست پشت سر گذاشته‌اند، که در صورت تداوم، به عنوان رکورد جدیدی برای فصلی که بیش از یک تیم سقوط کرده، ثبت خواهد شد. بالاترین درصد باخت پیش از این مربوط به فصل 2018-19 بود، زمانی که کاردیف سیتی، فولام و هادرسفیلد با 68.4 درصد شکست سقوط کردند. پس از آن، فصل 2023-24 با 66.7 درصد شکست در دوران پریمیرلیگ در رتبه بعدی قرار دارد.

حتی بهترین بودن هم کافی نیست

در آن زمان، این استدلال مطرح شد که سه تیم صعودکننده فصل گذشته از بهترین تیم‌های تاریخ چمپیونشیپ بوده‌اند. برای مثال، ساوتهمپتون با وجود کسب 87 امتیاز، مجبور شد از طریق پلی‌آف صعود کند. پیش از آن، از فصل 1995-96 تنها چهار تیم با بیش از 87 امتیاز نتوانسته بودند به طور مستقیم راهی چمپیونشیپ شوند.

همچنین، فصل گذشته نخستین باری در تاریخ لیگ دسته دوم انگلیس بود که دو تیم برتر جدول بیش از 95 امتیاز کسب کردند (ایپسویچ 96، لسترسیتی 97). البته فصل قبل از آن چنین تصویری را ارائه نمی‌کرد، با این حال، 101 امتیاز برنلی تنها در چهار فصل از تاریخ لیگ دسته دوم انگلیس توسط تیمی دیگر پشت سر گذاشته شده است.

با این حال، مگر اینکه معجزه‌ای رخ دهد، این دومین فصل پیاپی خواهد بود که پریمیرلیگ بهترین‌های چمپیونشیپ را می بلعد و کنار می‌زند. علاوه بر این، احتمال بالایی وجود دارد که دو تیم از سه تیمی که فصل آینده صعود خواهند کرد، همان‌هایی باشند که فصل گذشته سقوط کردند، زیرا برنلی و شفیلد یونایتد همچنان مدعیان جدی صعود مستقیم هستند.

به همین دلیل، به نظر می‌رسد شکاف بین لیگ برتر و چمپیونشیپ در حال افزایش است، آن هم با سرعتی بیش از هر زمان دیگر. این موضوع نه‌تنها چمپیونشیپ را در موقعیت بدی قرار می‌دهد، بلکه برای پریمیرلیگ نیز یک چالش محسوب می‌شود، چراکه این لیگ به دنبال بالا نگه داشتن استاندارد میانگین مسابقات خود است.

تلاش برای جلوگیری از فاجعه

در ماه ژوئن، اگر آمار کلی سه تیم سقوط‌کننده در دو فصل اخیر بدترین رکوردهای تاریخ باشد و این رکوردها صرفاً توسط تیم‌های تازه‌صعودکرده ثبت شده باشند، قطعاً برای پریمیرلیگ وجهه‌ی مناسبی نخواهد داشت.

ساوتهمپتون حتی می‌تواند با رکورد کمترین امتیاز در تاریخ لیگ برتر که در اختیار دربی کانتی (11 امتیاز) است، برابری کند یا آن را بشکند. این در حالی است که فصل گذشته شفیلد یونایتد تنها 16 امتیاز کسب کرد، که سومین بدترین عملکرد تاریخ پریمیرلیگ محسوب می‌شود.

تنها زمان مشخص خواهد کرد که آیا این مسئله یک روند جدید است یا فقط یک اتفاق نادر، اما همه شواهد حاکی از آن است که فاصله بین دو سطح برتر فوتبال انگلیس هر روز بیشتر می‌شود.