Author Archives: یوسف جوانشیر

فرانک و سبک بازی او در برنتفورد / بررسی دقیق‌تر

یوسف جوانشیر، فوتبال لب – با توجه به نکات و مسائلی که پیش از این در قسمت اول این مقاله اشاره نمودیم. در این قسمت تاکتیک و سبک عجیب و در عین حال قابل توجه برنتفورد تحت مربیگری فرانک در کندوی زنبورها مورد تحلیل و بررسی قرار می‌گیرد.

سیستم اولیه همیشگی برنتفوردِ فرانک در پریمیرلیگ با چیدمان ابتدایی 352 پایه‌ریزی می‌شود. سیستمی به‌ظاهر رایج برای تیم‌های ایتالیای کلاسیک، کونته و چند مربی خاص دیگر که از ترکیب دفاعی سوئیپر و استاپر بطور همزمان بهره می‌گرفتند! اما فرق قابل تامل او در استفاده از این نوع سبک بازی در کجای این پروژه محسوس بود؟

بخش عظیمی از نبوغ و خلاقیت فرانک و به نوعی فوت‌کوزه‌گری این مرد دانمارکی، توانایی بازیابی توان فردی و روحی بازیکنان خودباخته و سوخت‌شده بود. همچنین او توانایی سوئیچ‌ فوق‌العاده آن‌ها در حین بازی و همچنین استفاده استادانه از دو مهاجم نوک در نقش وینگر، پست 10 و فالس‌ناین داراست. بازگشت سریع آن‌ها و کمک‌شان به خط دفاعی تیم در شرایط ضدحمله، دفاع تیمی منسجم و بازیابی توپ هنگام پرسینگ تیم حریف، بود. تمام این توانایی‌های تاکتیکی فقط و فقط توسط برنتفوردِ مرد دانمارکی در حال پیاده‌سازی بود.

سوئیچ‌‌های مداوم بازیکنان در چیدمان‌های مشخص توسط توماس فرانک بی‌نظیر اجرا می‌شد. این اتفاق در حین بازی نیازمند تمرینات جدی، روحیه فکری فوق‌العاده، ذهن باز بازیکنان و همچنین بدنسازی بی‌نقص آن‌ها ‌میباشد. این موضوع آنقدر ملموس و محسوس پیاده‌سازی شد که درحال حاضر می‌توان اینگونه از او به عنوان سوپراستاری جسور در این حوزه نام برد.

تحلیل چیدمان‌های استفاده شده توسط مربی دانمارکی

اگر بخواهیم ریزتر و در فصل 21-2020 درمورد نحوه بازی تیم فرانک مباحثه نمائیم؛ ترکیب اولیه فرانک، که همان 352 مرسوم، به همراه یک دفاع وسط با وظیفه کاورکردن فضا (سوئیپر) چندپسته که قابلیت بازی در هافبک دفاعی را دارد، استفاده از یک هافبک پست 6 و دو هافبک پست 8 (که معمولا ترکیبی از رجیستا یا دیسترویر و باکس‌توباکس بودن) که قابلیت سوئیچ و بازی در نقش هافبک پست 10 را داشته باشند. همچنین استفاده از دو هافبک کناری با قابلیت رفت و برگشت بی‌نقص در حین بازی و علاوه بر آن، توانایی بالای بازی در پست وینگ‌بک و فولبک( راست یا چپ) داشته باشند.

اگر این موضوعات را در فصل 23-2022 نیز بررسی نمائیم، شاهد استفاده از چیدمان‌های متفاوت‌تر بدلیل بازتر بودن دست فرانک در استفاده از بازیکنان جدید خود بودیم. شاید جای تعجب و سوال برایتان پیش بیاید. «به چه دلیل بایستی تیمی از این تعداد چیدمان (حدود 8 چیدمان متفاوت) و با این کیفیت استفاده نمود؟». جواب کاملا ساده‌ست! استفاده از 6 الی 7 بازیکن در زمین حریف هنگام در اختیار داشتن توپ بسیار برای فرانک حائز اهمیت است.

همچنین در زمان مالکیت تیم مقابل، برنتفورد توانایی قطع توپ و خراب کردن بازی حریف را از خود به نمایش گذاشت. این پرسینگ با تعداد نفرات بالا از یک سوم دفاعی حریف (بازپس‌گیری سریع توپ و ضدحملات زهردار با 2 الی 5 نفر) آغاز می‌شود. این موضوع نیز باعث بالارفتن امکان استفاده از پلن‌های متفاوت در زمان حمله برای مرد دانمارکی می‌شد.

این روند ممکن بود با یک باگ عظیم و اساسی همراه باشد. اعتقاد توماس فرانک به استفاده از بازیکنان جوان و استعدادهای دیده نشده با ریسک بالایی همراه می‌شد. کم‌تجربگی باعث لورفتن توپ در میانه زمین و همچنین اشتباهات مداوم در بازی‌سازی و پخش توپ، تمپو بازی برنتفورد را کمی مختل می‌ساخت. اگر این اشتباهات در هنگام حمله اتفاق می‌‎افتاد، عینا یک موقعیت خطرناک یا به اصطلاح Big Chance مانند هدیه‌ای دودستی تقدیم تیم مقابل می‌گردید.

سیستم سوئیچینگ فرانک

درمورد سیستم سوییچینگ مربی دانمارکی باید اینگونه مباحثه نمود. در فاز هجومی، این ترکیب از 352 تبدیل به 4312 می‌شود؛ تک سوئیپر حاضر در مرکز خط‌دفاعی که در دو نقش سوئیپر و هافبک پست 6 سایه عمل می‌کند و وظیفه‌ی پخش توپ، استفاده از توپ سوم و همچنین قطع توپ‌های احتمالی به عهده اوست. همچنین فرانک از دو وینگ‌بک که در فاز هجومی تبدیل به وینگر خواهند شد، و سه هافبک مرکزی، که تبدیل به دو هافبک پست10 (یا یک هافبک پست10 و یک مهاجم پست9 (فالس ناین)) و یک هافبک 8 بهره خواهد برد.

در فاز دفاعی، آن ترکیب همیشگی، خیلی سریع و بدون وقفه، پس از پرسینگ و قطع توپ در زمین خودی تغییراتی رو ایجاد کرده و به ترکیب 541 تبدیل خواهد شد. یعنی دو وینگ‌بک تبدیل به فولبک شده و در کنار سه دفاع مرکزی قرارخواهند گرفت. همچنین یکی از بازیکنان سنترفوروارد به بازیکنان خط میانی اضافه خواهد شد که این موضوع باعث پرسینگ بهتر و همچنین پوشش بهتر تمام نواحی می‌شود.

چیدمان‌های برنتفورد در فصلی که گذشت

در فصلی که گذشت نیز استفاده از چیدمان‌های متفاوت 721، 631، 532 در هنگام دفاع و تمرکز بر روی توپ‌های سوم و چهارم باعث شد تا عملکرد بهتری را در خطوط دفاعی برنتفورد شاهد باشیم.‌ همچنین سووئیچ و تغییر چیدمان در هنگام حمله به 4213 و فضاسازی توسط ام‌به‌اومو و تونی باعث می‌شد تا نفوذ دو هافبک مورد استفاده در پست 8 قابلیت تک به تک شدن را پیدا نمایند (چیزی که در بازی رفت مقابل سیتی عینا مشاهده شد). این نفوذ جایی به چشم می‌آید که بازیکنی مانند دامسگارد طی این فضاسازی‌های فوق‌العاده و استفاده از این بازیکن در نقش شدو استرایکر مانند داسیلوا، اونیکا و یانلت، ترکیب عجیبی را در خلق موقعیت ایجاد می‌نمود.

تمرکز و استفاده بیش‌تر از ضربات ایستگاهی و چیدمان مثلثی در حین بازی با منچستریونایتد (بازی‌ای که 0-4 برنتفورد پیروز میدان بود) در زون پشت محوطه و استفاده از توپ‌های دوم، سوم و همچنین جلوگیری از ضدحملات احتمالی، باعث لذت‌بخش‌تر شدن آن‌ها نسبت به فصل گذشته و متمایزشدن آن‌ها شده است.

درمجموع، نتیجه‌گیری کلی که‌ می‌توان از تاکتیک توماس فرانک داشت؛ فوتبالی تماما انگلیسی با زمینه‌ی عمیقی از توتال فوتبال و پرسینگ لحظه‌ای، ارسال از جناحین مداوم توسط هنری، قدوس، کنوس، نورگارد، هیکی و همچنین ایجاد خطر از روی ضربات ایستگاهی و کاشته‌ها، دفاع منطقه‌ای و پوشش‌دهی کامل مناطق، بازپس‌گیری سریع توپ؛ درواقع خلاقیت فرانک، سبکی کاملا ریسکی اما موفق، ارائه کرد.

برنتفورد و شروع از صفر تا صد، جادوگری در کندوی زنبور عسل…

یوسف جوانشیر، فوتبال لب – توماس فرانک، سرمربی 49ساله و دانمارکی تیم فوتبال برنتفورد، در روز 9ام اکتبر سال 1973 به دنیا آمد. فرانک از سال 2011 مربیگری را در رده ملی شروع کرد. اولین سابقه مربیگری این استعداد خوش‌فکر، در تیم زیر 17ساله‌های دانمارک رقم خورد. درست یک سال بعد و در 35 سالگی، به تیم زیر 19ساله‌ها راه یافت.

روند بسیارعالی فرانک و همچنین ریل پیشرفت او به تیم‌ملی خلاصه نشد. بطوریکه در سال 2013 به تیم Bronby IF کشورش پیوست و آنجا به کارش ادامه داد. تا سال 2016 توانست چیزهای زیادی را به کوله‌پشتی سبک‌ش اضافه کند و در این راه موفق هم عمل کرد. بازیکن‌سازی، مهم‌ترین خصوصیت این نابغه‌ی کمتر دیده‌شده بود و هست. توماس توانست قدرت ذاتی خاص و خالصی را در این حرفه، از خود نشان دهد. در ادامه با چند تن از استعدادها و بهترین‌های این سرمربی دانمارکی آشنا خواهیم شد.

اگر ابتدا بخواهیم روند بحث را به سمت سبک بازی و روش تاکتیکی فرانک ببریم، باید به سال 2016 سفر کنیم. جایی که توماس فرانک یک تیم چمپیونشیپی به نام Brentford FC یا همان برنتفورد، پیوست و دقیقا تمام ماجرا از این نقطه شروع شد. پیش از این، فرانک در سه فصلی که در تیم دانمارکی سپری کرده بود، آمار جالبی را از خود به نمایش گذاشت؛ رکورد  %44.7 پیروزی و فقط 29 شکست در 103 بازی! رکوردی که برای یک مربی تازه وارد به این عرصه، رزومه‌ای چشمگیر محسوب می‌شد. اما اگر کمی جلوتر برویم، اولین تجربه مربیگری فرانک در یک لیگ سطح بالا ( چمپیون‌شیپ)، می‌توانست برای این نابغه یک چالش سخت باشد.

فرانک از کجا آمد؟

فرانک سال 2016 به انگلیس آمد و زیر نظر ریچارد او کِلی، به عنوان کمک‌مربی مشغول به کار شد. آنقدر خوب و قابل توجه عمل کرد که دقیقا دو سال بعد، در سال 2018، طی قراردادی 2 ساله به عنوان سرمربی تیم برنتفورد منسوب شد. مهم‌ترین و ابتدایی‌ترین کاری که فرانک در این تیم پیاده کرد، افزودن یک تیم روانشناسی ورزشی14 نفره به تیم 5 نفره خودش بود. مدیرورزشی تیم برنتفورد، راسموس انکرسن، در سال 2018 پروژه این مرد دانمارکی را استارت زد.

توماس فرانک برای آغاز این پروژه، شروع به پیداکردن استعدادهای سوخته، و یا به اصطلاح آشغال‌های دور ریز تیم‌های مختلف، کرد. اگر نیم‌نگاهی به این بازیکنان مستعد بیاندازیم، شاهکارهایی مانند داوید رایا، اُلی واتکینز (بازیکن حال حاضر استون ویلا) و آیون تونی، سامان قدوس، سرجی کنوس، ماتیاس یورگنسن، کریستین نورگارد، کریستین اریسکن (بازیکن حال حاضر منچستریونایتد) و همچنین تلنت‌هایی که دیده نشده بودند و به اصطلاح، بولد نبودند، را در برنتفورد جمع کرد

فصل ابتدایی حضور فرانک

فصل اول حضور فرانک در چمپیون‌شیپ، آنچنان خارق‌العاده پیش نرفت و این تیم با 46 امتیاز، در رده 11ام جدول جا خوش کرد و فصل را به پایان رساند. منتهی نکته‌ای که وجود داشت، این بود که برنامه‌ی این مربی دانمارکی، پروژه‌ای بلندمدت را به تیم مدیریتی پیشنهاد کرده بود. جالب‌ترین سکانس این سینماییِ چند قسمتی آنجایی رقم می‌خورد که، تیم فرانک در هیچ چیزی جز تصاحب توپ، در رده‌بندی 3تیم برتر چمپیون‌شیپ قرارنگرفت! در همین فصل، نیل ماوپی با 25 گل‌، الی واتکینز و سعید بن‌رحما با 10 گل، بهترین گلزنان تیم‌شان بودند. بن‌رحما توانست با دادن 14 پاس‌گل جای خود را در ترکیب پیدا نماید. از این جهت او را به عنوان یکی از بهترین کشف‌های فرانک، یاد می‌‎کنند.

فصل دوم فرانک

فصل دوم، همه چیز تغییر کرد و ورق کاملا برگشت! فرانک، در فصل 20-2019 افق تازه‌ای به سوی مدیران و تماشاچیان و همچنین بازیکنان تیم‌ش باز کرد. سرمربی حالا 47ساله برنتفورد، با درخشیدن الی-واتکینز، سعید بن‌رحما، ایتن پیناک و برایان ام‌به‌اومو، با 80 گل‌زده و کسب 81 امتیاز، رده‌ی سوم چمپیون‌شیپ را تصاحب کرد؛ اما انگار هنوز زمان راهیابی به رویای فرانک نرسیده بود. در این فصل بی‌نظیر، واتکینز با 25گل، بن‌رحما و ام‌به‌اومو نیز به ترتیب با 17 و 15گل، برترین گلزنان تیم فرانک بودند.

فصل سوم حضور

اما فصل سوم حضور فرانک روی نیمکت زنبورها، کمی متفاوت‌تر از قبل بود. سبک بازی فوتبال انگلیسی مبتنی بر دفاع براساس بازی با توپ‌های بلند و اتکا به توانایی فیزیکی و جسمانی بازیکنان، که نیازمند بدنسازی فوق‌العاده قوی می‌شد. در کنار حفظ پرسینگ و توتال‌فوتبال مدنظر فرانک، تعویض چیدمان بی‌نقص باعث شد تا حالت‌های مختلفی را بهمراه داشته باشد. این موضوع باعث شد تا از طرفی سیستم پرسینگ تیم مقابل را خنثی کند و از طرفی دیگر، پلن‌های مختلفی را برای تیم به ارمغان بیاورد که در نوع خود بسیار منحصربه‌فرد بود.

در فصل 21-2020 چمپیون‌شیپ، تیم لندنی بلاخره توانست به روند خوب‌ش، یک پایان دلچسب را پیوند بزند. آن‌ها با 87 امتیاز و 79گل‌زده، به لیگ برتر راه پیداکردند. تونی در این فصل برای فرانک و برنتفورد، بهترین بازیکن، بهترین گل‌زن و بهترین پاسور شد. تونی نقطه عطف زنبورها در راهیابی به لیگ دسته اول انگلیس نام گرفت.

فصل 22-2021

فصل 22-2021، اولین فصل حضور برنتفوردِ فرانک در پریمیرلیگ بود. کسب 46 امتیاز و قرارگرفتن در رده 13ام دستاوردی نسبتا مطلوب به حساب می‌آمد. 48 گل در 38 بازی نشون‌دهنده تاثیر فشار بازی‌ها و سطح لیگ در عملکرد بازیکنان این تیم بود. نکته حائز اهمیت، 25گل در جریان بازی، 15گل از روی ضربات شروع مجدد و 6گل از روی ضربه‌ پنالتی بود. آیون تونی در این فصل 4 بار بهترین بازیکن زمین، 12 گل‌زده و 5 پاس‌گل را به نام خود ثبت کرد. او یکی از عوامل موثر تیم فرانک به شمار می‌آید. برنتفورد در این فصل میانگین 1.3 گل در هر بازی به ثمر رساند (رده 11ام لیگ) و 1.5 گل در هر بازی (رده 12 لیگ) دریافت کردند. با این حال، با 9 کلین‌شیت در رده 10ام لیگ از این لحاظ قرارگرفتند.

فصل 23-2022

اکنون و با پایان فصل 23-2022، با تغییر سیستم، استفاده از روش‎‌های بازی جدید و همچنین خرید و استفاده از بازیکنایی مانند آرون هیکی، کین لویس پاتر، میکل دامسگارد و بن‌ می در پست‌های جدید، برنتفورد با فرانک توانست لیگ را با 3 پله صعود نسبت به فصل گذشته، در رده 9ام به اتمام برساند. 59 امتیاز از 38 بازی حاصل تلاش شاگردان فرانک در این فصل بود. تعداد 58 گل‌زده و میانگین 1.5 گل در هر بازی و قرار گرفتن در رده 7ام از این حیث بسیار با اهمیت بود.

میانگین 43.5% مالکیت نشا‌ن‌دهنده‌ی برنامه بیشتر در پلن‌های متفاوت توتال فوتبال، توپ‌های بلند، سوییچینگ و کانتر اتک برنتفورد بود. بهترین بازیکن این فصل تیم فرانک دوباره کسی نبود جز آیون تونی. او که با 20 گل و 4 پاس‌‎گل و 6 جایزه بهترین بازیکن زمین، بهترین عملکرد را داشت. ام‌به‌اومو نیز با 9 گل و 8 پاس‌گل و 5 جایزه بهترین بازیکن زمین، نقش بسزایی را در این موفقیت پروژه فرانک ایفا کردند. عملکرد فوق درخشان دروازبان‌ها و مدافعان برنتفورد نیز باعث ثبت 12 کلین‌شیت (رده 6ام در لیگ) در این فصل شد.

سبک فرانک بسیار چالش‌برانگیز است. بطوریکه یکی از سخت‌ترین بدنسازی‌ها، تمرینات ذهنی و روانی، تمرینات و برنامه زندگی سالم را به‌خودی خود برای بازیکنان بوجود می‌آورد. همچنین تماشای یک بازی لذت‌بخش و سراسر هیجان را برای تماشاچیان به همراه دارد. در مقاله بعدی به نحوه و سبک بازی زنبورها زیر نظر توماس فرانک اشاره خواهیم کرد.