بایگانی برچسب: آنالیز فوتبال

اتلتیک مناظراتی در مورد یک موضوع مخصوص با نویسنده‌های مختلف برگزار می‌کند که این‌بار نماینده لیورپول، جیمز پیرس و نویسنده منچستریونایتد، کارل آنکا در این مورد بحث می‌کنند که کدام طرفداران باید از فصلی که پیش روی تیمشان است، هیجان زده تر باشند.

امیرحسین محمودی، فوتبال لب– منچستریونایتد و لیورپول یکشنبه در برابر همدیگر قرار میگیرند تا یک بار دیگر تیغ رقابت دیرینه شان را تیز نگه دارند.
هر دو دوران پر افت و خیزی را تجربه کرده اند؛ که با وجود تیم های همشهری به نسبت قدرتمندشان، یعنی اورتون و منچسترسیتی؛ دو تیم همچنان میزان موفقیت‌شان در طول فصل را با عملکردشان در برابر یکدیگر می‌سنجند.
اما این‌که کدام باشگاه بزرگ‌ترین باشگاه پریمیرلیگ می‌باشد، همیشه مورد بحث بوده است. با چه مقیاسی اندازه گیری کنیم؟ تعداد لیگ؟ جام های اروپایی؟ اندازه استادیوم؟ طرفداران جهانی؟
صحبت این دو را بخوانید و نظراتتان را برایمان بنویسید.

کدام مهم‌تر است، لیگ یا سی‌ال؟

پیرس: افتخار باید مهم‌ترین فاکتور اینجا باشد. تفاوت خاصی بین این دو تیم در لیگ داخلی وجود ندارد، یونایتد 20 بار و لیورپول 19 بار قهرمان لیگ شده‌اند. اما زمانی که به بزرگ‌ترین دستاورد در رقابت‌های تمام اروپا می‌رسیم، لیورپول در کلاس بالاتری به سر می‌برد. تنها رئال مادرید و میلان از 6 قهرمانی آنها عناوین بیشتری دارند.
نه تنها لیورپول دو برابر یونایتد قهرمان این جام شده است، بلکه آنها در بطن یکی از مهم ترین و دراماتیک‌ترین فینال‌های این رقابت‌ها در استانبول در تاریخ 2005 بودند.
یونایتد این فاکتور را ندارد.

آنکا: نمی‌گذارم فینال 2005 استانبول را دراماتیک‌تر از فینال 1999 تلقی کنی. نام بایرن مونیخ تقریبا بر روی جام حک شده بود که با این حال یونایتد راهی برای برد پیدا کرد. هم‌چنین به نظرم برد میلان بیشتر از اینکه معجزه باشد، یک تغییر تاکتیکی بود. رافا بنیتز متوجه شد که استیون جرارد مثل یک مرغ سرکنده در حال دویدن بیهوده است، پس دیتمار هامان را در نیمه دوم به بازی آورد. انرژی جرارد به خوبی به جایی که باید منتقل شد و اتفاقات خوبی افتاد. می‌توانید توضیح بدهید که لیورپول چطور در 2005 ورق را به نفع خودش برگرداند، اما نمی‌توانید همین حرف را در مورد 1999 بزنید، که اتفاق بزرگتری از لحاظ معجزات بود.
و اگه میخواهی در مورد فصل گذشته صحبت کنی، منچستریونایتد جام نقره‌ای اف‌ای کاپ را بدست آورد، جایی که در نیمه نهایی آن، لیورپول را شکست داد.

پیرس: متاسفانه اف‌ای کاپ آن رقابتی که یک زمان بود، نیست.

رقابت‌ رو در رو

بله، لیورپول و یونایتد در فصل گذشته از برنده شدن لیگ محروم بودند، اما آنها 22 امتیاز در جدول فصل گذشته فاصله داشتند. لیورپول رده سوم و منچستر با فاصله زیاد در رده هشتم.
این چهارمین فصل از شش فصل گذشته بود که لیورپول بالاتر از یونایتد لیگ را به پایان می‌رساند. 18 ماه از زمانی که لیورپول یونایتد را با نتیجه 7-0 به دیوار مصلوب کرد، می‌گذرد. بزرگترین‌ها اینگونه نعل‌کوب نمی‌شوند.

آنکا: خیلی تلاش کرده‌ام که آن روز در آنفیلد را فراموش کنم، پس در این مورد حق با توست. اگر افتخار را بزرگ ترین فاکتور می‌دانی، پس یونایتد در رقابت‌های مهم تیم بزرگ.تری است. زمان‌هایی هست که بهترین تیم‌های اروپا نمی‌توانند در آن فصل، جام چمپیونزلیگ را بالا ببرند، اما جام لیگ، رقابت جامع‌تری است و یونایتد 20بار و لیورپول 19بار برنده این رقابت شده. یونایتد در حال حاضر در اوضاع خوبی نیست، اما همچنان بهترین تیم انگلستان و همچنین یک غول بزرگ در حوزه تبلیغات و بازرگانی است که تیم های ورزشی کمی میتوانند با آن رقابت کنند.

پیرس: صحبت از غول شد، لیورپول کلوپ در برابر منچسترسیتی با کم اقبالی مواجه بوده. خواهیم دید که با اثبات 115 اتهام سیتی، جام‌ها از آنها گرفته میشود یا خیر. در فصولی که لیورپول با 97 و 92 امتیاز قهرمان نشد دیوانه‌وار بود. این امتیازات بیشتر از تمام امتیازاتی است که فرگوسن در تمام تاریخ مربی‌گری‌اش با یونایتد کسب کرده است.

از جنبه مالی چه خبر؟

بزرگترین باشگاه‌ها استراتژی و دیدگاه واضحی دارند. رویکرد یونایتد در خرید بازیکنان خیلی به‌هم ریخته به‌نظر می‌رسد. آنها بسیار بیشتر از لیورپول خرج کرده‌اند، اما بختی برایشان نداشته. لازم است آنتونی و سانچو را مثال بزنم؟

آنکا: و با این حال با تمامی هایپ‌ها و سر و صداها، لیورپول نتوانسته یونایتد را در سه بازی اخیر رو در رو شکست دهد. در بهترین روزهایتان، یونایتد همچنان طرفداران بیشتر و پول بیشتری در بانک دارد. حتی در غلبه پوشالی‌تان بر لیگ، همچنان هم نتوانستید به بزرگترین رقیب خود ضربه مهلکی وارد کنید.
اما این اعتبار را به شما می‌دهم، در خارج از زمین و از لحاظ استراتژی، بله؛ این درست است که اف‌اس‌جی لیورپول را به خوبی اداره کرده است. این مدیریت آنها را تبدیل به یکی از با ارزش‌ترین باشگاه‌های دنیا کرده است. میگویم “یکی” چون در ماه می، ارقام جمع‌ آوری شده توسط اسپورتیکو، یونایتد را باارزش‌ترین باشگاه فوتبالی؛ با ارزش کلی 6.2 میلیارد دلار (4.96 میلیارد پوند) محاسبه کرد. درحالی که لیورپول ارزشی برابر 5.11 میلیارد دلار دارد.

حتی در دوران همکاری کلوپ و اف‌اس‌جی که با موفقیت بیش از اندازه بزرگ شده‌شان، همچنان از لحاظ مالی و تبلیغاتی، نتوانستید به پای یونایتدی که در دوران خوبی به سر نمی‌برد، برسید.

پیرس: به‌هرحال، بعد از غلبه کامل در دهه‌های 1970 و 80، لیورپول خیلی از یونایتد عقب افتاد، اما زمانه عوض شده. یونایتد از دوران پسا-فرگوسن پیشرفتی نکرده و در دوران کلوپ، لیوپول پیشرفت قابل توجهی چه در داخل و چه در خارج زمین کرده است.

بلینکفایر آنالیستیکس گزارش‌هایی از بیشترین حضور طرفداران لیورپول در ورزشگاه‌ها (بیشتر از یک و نیم میلیارد طرفدار) می‌دهد و بیشترین ویو فضای مجازی (11.9 میلیارد ویو در کانال باشگاهی)، و به علاوه باشگاهی با بیشترین بازی تماشا شده در جهان، در فصل گذشته را به ثبت رساند. از دیدگاه تماشاگران، با استفاده از داده‌های جمع آوری شده، نشان میدهد تقریبا 471میلیون تماشاگر تلویزیونی در تمامی بازی های فصل را تماشا کرده‌اند.

و لیورپول اولین باشگاه پریمیرلیگی بود که به 10میلیون دنبال‌کننده در یوتیوب دست یافت. به علاوه، علاقه‌ها در آمریکا درحال افزایش است؛ لیورپول توانسته فاصله‌اش با یونایتد در حوزه درآمد تبلیغاتی را با بستن معاملات سودآوری با شرکت‌هایی مثل گوگل پیکسل، پلوتون، یو‌پی‌اس و اوریون را به اندازه قابل توجهی کاهش دهد‌. تمامی آن‌ها سهمی از لیورپول را می‌خواهند.

آنکا: این قطعا پیشرفت خوبی از لحاظ تبلیغاتی برای آنهاست و لیورپول درحال نزدیک شدن به یونایتد است، اما این یک یونایتد مدیریت شده توسط گلیزرها بود. با اینکه مدیریت افتضاحی در این دوران انجام گرفته، آنها به نحوی توانستند سرشان را در این معاملات بالا نگه دارند.

به قرارداد آدیداس نگاه کنید: یونایتد یک قرارداد ده ساله به ارزش 900میلیون پوند امضا کرد، یک رکورد جهانی. سرمایه گذاری اسنپ‌ دراگون در پنج سال آینده با یونایتد درآمد 375میلیون دلاری را رقم زد. این‌ها ارقامی هستند که تعهد به یونایتد را نشان می‌دهد، چیزی که باشگاهی مانند لیورپول نمیتواند با آن رقابت کند.

در مورد یونایتد، این‌گونه بنظر می‌آید که با چند سال موفقیت ورزشی و ثبات زیر نظر اینئوس، فاصله درآمدی بین دو باشگاه بیشتر می‌شود، با توجه به اینکه افراد علاقه دارند خود (و به طبع کیف پولشان) را به آینده‌ و یونایتدی برنده نزدیک کنند.

تاثیر پول بر جذابیت

پیرس: صحبت درباره پول کافیه، بهتره به مسائل داخل زمین برگردیم. بعد از این همه خرج، کدام یکی از بازیکنان یونایتد میتوانند وارد ترکیب قابل رقابت با لیورپول بشوند؟ شاید ماینو؛ با کمی ارفاق. قطعا کسی در مورد خط تهاجمی این‌چنین نظری ندارد.

آنکا: و با این همه، لیورپول با تمامی سر و صدا نتوانسته یونایتد را در سه بازی گذشته شکست دهد. یونایتد همچنان طرفداران بیشتر و پول بیشتری در بانک دارد.

بگذریم، طرفدارها و استادیوم‌ها چی؟ لیورپول رکورد تماشاگرانش با برد 2-0 برابر برنتفورد شکست. با 60,107 تماشاگر حاضر ورزشگاه. رقم قابل احترامیست، اما هم‌وزن ارقام یونایتد نیست. تازه، استادیوم جدید می‌تواند این رقم را بالاتر هم ببرد.
با وجود بدترین پایان فصل تاریخ پریمیرلیگ برای یونایتد، شاگردان تن‌هاخ توانسته‌اند مردم را به ورزشگاه بکشانند.

پیرس: آنفیلد هیچ‌وقت در نظر تعداد حاضرین ورزشگاه حریف اولدترافورد نمی‌شود، چون محدودیت‌هایی در قسمت‌هایی که همه می‌دانیم وجود دارد. اما بهبودهای ورزشگاه قابل تحسین بوده است. دو جایگاه با هزینه 200میلیون پوند بازسازی و توسعه داده شده، که ظرفیت ورزشگاه را از 44هزار به 61هزار نفر رسانده است.

آنفیلد با هزینه‌هایی که منطقی و قابل پرداخت بوده، مدرنیزه شده؛ درحالی که تاریخچه و سنت ورزشگاه در نظر گرفته شده. از آن دست اولدترافورد بدون تعمیر و مرمت باقی مانده. وضعیت غمناکی‌ست. هنوز سقفتان درست نشده؟

آنکا: هی! این فقط مشکل اولدترافورد نیست. زمانی که باران به ورزشگاه دورتموند در یورو حمله کرد، همگی این مشکل را دیدیم. خیلی از استادیوم‌ها با مشکل آب و هوای سرکش دست و پنجه نرم میکنند. اما با این تفاسیر، زمانی که یونایتد برای قدم بعدی برای ورزشگاهش تصمیم‌گیری کند، قطعا یک دستاورد دیگر خواهد بود.

از یکشنبه چه خبر؟

بگذریم، سرمربی جدیدتان برای یکشنبه آماده است؟ اریک تن‎‌هاخ در چهار ملاقات اخیرش با او دو بازی را برده و دو بازی را باخته.

پیرس: قطعا یک شوک فرهنگی با طعم پریمیرلیگ در کمین آرنه اسلاوتی که بی سروصدا معرفی شد، خواهد بود. قطعا چشم‌های او را از لحاظ شدت حساسیت و رقابت خصمانه بین دو تیم و در کل، پریمیرلیگ باز خواهد کرد. لیورپول با دیدی به اولدترافورد خواهد رفت که در طول دوران مدرن آن را به دست آورده‌اند، نگاه از بالا به یونایتد.

پ.ن: این مقاله بدون دخل و تصرف در صحبت‌های دو سمت ترجمه شده و جهت‌گیری در نوشته‌ وجود ندارد.

مهران قهرمانی، فوتبال لب– در رشته­ مقاله­ هایی که هر هفته منتشر خواهد شد، تیم فوتبال لب قصد دارد تا به خلاصه­ ای از کتاب” Inverting the Pyramid” به قلم جاناتان ویلسون با موضوع روند پیشرفت تاکتیک های فوتبال بپردازد. این کتاب یکی از کتاب­های بسیار تحسین برانگیز بوده که به بررسی تکامل تاکتیک­ های فوتبال از اولین روز­های آغاز این ورزش تا دوران مدرن می­پردازد. این کتاب در سال 2008 منتشر شده و یکی از کتاب­های ضروری برای علاقمندان به درک جنبه ­های استراتژیک فوتبال شناخته می­شود.

جاناتان ویلسون، روزنامه­ نگار، نویسنده و مورخ ورزشی بریتانیایی 48 ساله که به تخصص خود در مورد تاکتیک ­های فوتبال و تاریخچه آن شناخته شده و به عنوان مرجعی بزرگ در این زمینه معرفی می­ شود. عنوان کتاب که به وارونه کردن هرم می­ توان ترجمه کرد؛ به تغییر آرایش­ های اولیه فوتبال که بیشتر به حمله تمرکز داشتند ( با تعداد زیادی مهاجم و تعداد کمی مدافع)، به آرایش ­های مدرن که بر دفاع و کنترل میانه زمین تاکید دارند، اشاره دارد. واژه هرم، به آرایش کلاسیک 5-3-2 اشاره دارد که در اوایل قرن بیستم رایج بود و با تکامل تاکتیک ­های فوتبال به تدریج وارونه شد.

خاستگاه فوتبال

در فصل اول این کتاب به بررسی خواستگاه فوتبال در قرن نوزدهم می­پردازد. زمانی که این ورزش با بازی سازمان یافته ای که امروز می­شناسیم، فاصله زیادی دارد. در ابتدا، فوتبال یک سرگرمی خشن، بی نظم و بدون ساختار بود که عمدتا توسط دانشجویان و جوانان در انگلستان بدون هیچگونه قانون استانداردی بازی می­شد و محلی برای نزاع بود تا یک ورزش. به بیان مختصر، ابتدای فوتبال تاکید بیشتری بر فیزیک و قدرت بدنی بود و نسبت به استراتژی و یا کار تیمی اولویت بالاتری داشت.

با گسترش محبوبیت فوتبال، تلاش­هایی برای نظم بخشیدن به این هرج و مرجی که در فوتبال وجود داشت صورت گرفت. دانشگاه­های مختلفی نسخه­ هایی از این بازی را با قوانین مختص به خود توسعه دادند که هر کدام تفاوتی با دیگری داشت. این دانشگاه­ها نقش مهمی در رسمی سازی فوتبال ایفا کردند و سنگ بنای پایه ­های ورزشی و تبدیل شدن این ورزش به ورزش مدرن امروزی هستند. سرانجام در سال 1863 که به نوعی نقطه عطف فوتبال شناخته می‌شود؛ با تشکیل اتحادیه فوتبال (FA)، قوانین و ایجاد رویکردی ساختار یافته تر برای این بازی تدوین و ارائه شد. این نقطه از تاریخ، آغاز تغییر و انتقال فوتبال از یک نزاع و هرج و مرج به ورزشی استراتژیک و مبتنی بر تاکتیک ­ها بود.

با وجود معرفی قوانین، فوتبال در آن زمان هنوز فاقد پیچیدگی­ های تاکتیکی بود که بعدا به مشخصه این ورزش تبدیل شد. مسابقات اغلب تحت سلطه دریبل زدن قرار می­گرفت و بازیکنان بیشتر مهارت­های فردی را به کار تیمی ترجیح می­ ادند. مفهوم پاس دادن عملا وجود نداشت و تیم­ها بیشتر به غلبه بر حریفان با تعداد زیاد و خشونت تکیه داشتند، اما به زودی با آشکار شدن نیاز به سازماندهی و استراتژی، این وضعیت تغییر پیدا کرد و به توسعه اولین آرایش­ های قابل تشخیص فوتبال منجر شد.

آرایش ­های اولیه تاکتیک های فوتبال

اولین آرایش­ های فوتبال ابتدایی و با تاکید زیاد بر حمله بودند که بازتاب ­دهنده تمرکز اولیه این ورزش بر حمله به جای دفاع بود. یکی از اولین آرایش­ های مورد بحث در این فصل کتاب، آرایش 7-2-1 بود که در اواخر قرن نوزدهم مورد استفاده قرار می­گرفت. این ترکیب شامل یک دروازه بان، دو مدافع و 7 مهاجم بود که ذهنیت تهاجمی این ورزش را در اوایل نشان می­دهد. تیم­­ها بیشتر به گلزنی اهمیت می­دادند تا جلوگیری از گل خوردن و دفاع اغلب نادیده گرفته می­شد. (در اوایل فوتبال، از 10 بازیکن در زمین استفاده می­شد و دروازه بان در آرایش به حساب می­آمد و حتی اجازه استفاده از دست تا میانه زمین را داشت اما در طی قوانین اتحادیه فوتبال تعیین شد که تعداد بازیکنان هر تیم در زمین 11 بازیکن خواهد بود. همچنین اصلاحیه­ های بسیاری در رابطه با قانون آفساید، قانون محدود کردن دروازه بان و محدوده استفاده از دست از وسط زمین تا محوطه جریمه و حتی امکان پاس رو به جلو و … انجام شده است که برخی از این قوانین موجب فاصله گرفتن دو ورزش راگبی و فوتبال از یکدیگر شد که در مقالات دیگر به آن­ها خواهیم پرداخت.)

آرایش هرم در فوتبال

آرایش 1-2-7 نتیجه مستقیم از تمرکز اولیه بازی بر مهارت فردی، به ویژه قابلیت دریبل زدن بود. با داشتن تعداد زیادی بازیکن در جلو، استراتژی این بود که حریف را با تعداد زیاد غافلگیر کرده و بازی را به یک رقابت پرگل و آشوب برانگیز تبدیل کنند. اما این رویکرد منجر به مسابقاتی شد که ساختار نداشتند و اغلب بی نظمی در آن­ها موج می­زد. بازیکنانی که به صورت دسته­ جمعی به دنبال توپ بودند و عدم حضور بازیکنان زیاد در خط میانی، بازی­ها را به صورت حمله­ های پشت سر هم و بدون تعادل و تاکتیک تبدیل می­کردند. با پیشرفت فوتبال، روشن شد که این رویکرد ناپایدار است. تیم­ها شروع به درک کردن اهمیت داشتن آرایش متوازن تر کردند به طوریکه هم دفاعی و هم حمله ای باشند. بازیکنان و مربیان شروع به آزمایش با موقعیت بازیکنان و تاکتیک ­ها کردند و آرایش 7-2-1 به تدریج جای خود را به آرایش­ های پیچیده تر داد. این آزمایش­ها زمینه ­ای را برای توسعه آرایش­ های پیشرفته ­تر را فراهم کرد؛ به­ طوریکه آرایش 5-3-2 در اوایل قرن بیستم به یک استاندارد تبدیل شد.

توسعه آرایش هرم

جاناتان ویلسون در این فصل از کتاب به تحولی می­پردازد که از آرایش ابتدایی 7-2-1 به توسعه آرایش 5-3-2 معروف به هرم منجر شد، که به دلیل ساختار مثلثی خود در زمین فوتبال به این نام شناخته می­شود. این آرایش نشان­دهنده تغییر قابل توجهی بر تاکتیک­ های فوتبال بود، بخاطر اینکه رویکردی متعادل تر را معرفی کرد که هم حمله و هم دفاع را شامل میشد. آرایش 5-3-2 شامل دو مدافع، سه هافبک و پنج مهاجم بود که شرایطی را مهیا میکرد که تیم­ها میتوانستند بازی را به طور موثرتری کنترل کنند.

به دلیل تبدیل شدن تیمها با ساختار جدید به تیم های با سازماندهی و استراتژیک تر به طوریکه تیمها میتوانستند از تمامی زمین به صورت موثر تری استفاده کنند، آرایش هرم در زمان خود انقلابی را در دنیای فوتبال به وجود آورد. سه هافبک در این آرایش نقش مهمی در ارتباط دفاع و حمله ایفا می­کردند و به تیم­ها امکان انتقال روان­تر بین این دو فاز بازی را می ­داد. این آرایش همچنین مفهوم خط میانی را به عنوان منطقه متمایز در زمین معرفی کرد که در آن کنترل و توزیع توپ به جنبه ­های کلیدی بازی تبدیل شدند. هرم به تیم­ها اجازه می­داد که فشار بیشتری به حریف وارد کنند، سریعتر توپ را پس بگیرند و حملات هماهنگ ­تری را آغاز کنند.

با گسترش آرایش هرم، دوران جدیدی در تاکتیک­های فوتبال آغاز شد. تمرکز از غلبه بر حریفان صرفا از طریق تعداد بیشتر به استفاده از استراتژی و جایگیری بازیکنان در زمین تغییر کرد. تیم­ها شروع به توسعه درک عمیق­تری از فضا، حرکت و کار تیمی کردند که پایه­ گذار نوآوری­های تاکتیکی بود که در این کتاب به مفصل آمده و ما هم در غالب ایپزود­هایی از خلاصه این کتاب به آن­ها اشاره می­کنیم. آرایش هرم در اوایل قرن بیستم به استاندارد تبدیل شد و تاثیر آن همچنان در تاکتیک­های مدرن فوتبال دیده می­ شود.

تاثیر نخستین تاکتیسین ها بر تاکتیک های فوتبال

ویلسون در ادامه فصل اول کتاب خود به بررسی نقش نخستین­ تاکتیسین­ های فوتبال پرداخته است که به اهمیت ساختار و سازمان­دهی در مسابقات پی برده بودند. یکی از شخصیت­های کلیدی که در این فصل مورد بحث قرار گرفته، ویلیام مک­ گرگور، مدیر فوتبال اسکاتلندی که نقش مهمی در تشکیل لیگ فوتبال انگلستان در سال 1888 ایفا کرد. مک ­گرگور و افرادی مانند او متوجه شده بودند که برای رشد فوتبال به عنوان یک ورزش، باید از ریشه­ های بی نظمی خود گذر کرده و تیمها سازمان یافته و تاکتیکی­ تر به فوتبال نگاه کنند. آن­ها در ترویج پذیرش قوانین و آرایش ­های استاندارد که به حرفه ­ای شدن بازی کمک کردند، نقش بسزایی داشتند.

فوتبال اسکاتلند، به ویژه در توسعه تاکتیک­ های فوتبال در این دوره تاثیر قابل توجهی داشت. برخلاف سبک انگلیسی که در ابتدا بر دریبل فردی متمرکز بود، تیمهای اسکاتلندی از اولین تیم­هایی بودند که بر پاس دادن به عنوان یک عنصر کلیدی بازی تاکید میکردند. بازی پاس کاری، معروف به “بازی ترکیبی”، به رویکردی فکر شده تر و هماهنگ تر نیاز داشت که بازیکنان با همکاری یکدیگر توپ را در زمین حرکت می­دادند. سبک بازی اسکاتلندی چالشی جدی بر سبک بازی دریبل انگلیسی ایجاد کرد و اثربخشی کار تیمی و استراتژی در فوتبال را نشان داد.

تاثیر اولین تاکتیسین­ ها فراتر از زمین بازی بود و آن­ها شروع به آموزش و تدریس فوتبال کردند. مربیانی چون جیمی هوگان، یک انگلیسی که به طور گسترده ­ای در اروپای مرکزی کار می­کرد، نقش مهمی در گسترش دانش تاکتیکی در میان فرهنگ­های مختلف فوتبال ایفا نقش کرد. تاکید هوگان بر مهارت، تکنیک و آگاهی تاکتیکی، تاثیر ماندگاری بر فوتبال در کشور­های اتریش و مجارستان داشت و به ارتقا سطح استاندارد کلی مسابقات کمک کرد. کار این تاکتیسین­ ها، زمینه­ ساز پیچیدگی های تاکتیکی بود که فوتبال را در قرن بیستم و پس از آن تعریف شد.

فوتبال به عنوان یک بازی تاکتیکی

 ویلسون همچنین تاکید می­کند که ظهور آرایش­هایی مانند آرایش 5-3-2 هرم، آغازگر فوتبال به عنوان یک مسابقه تاکتیکی بود. معرفی این آرایش ها به این معنی بود که تیم­ها دیگر نمی توانستند تنها به فیزیک بدنی یا نبوغ فردی تکیه کنند؛ بلکه باید به طور استراتژیک در مورد چگونگی غلبه بر حریفان فکر میشد. این تغییر در طرز تفکر، نقطه عطف مهمی در تکامل این ورزش بود و راه را برای توسعه ­های تاکتیکی پیچیده تر باز کرد.

با آرایش هرم، تیم­ها شروع به توجه در رابطه با چگونگی جلوگیری از گلزنی حریفان کردند. معرفی دفاع ساختار یافته تر موجب شد تا مهاجمان مجبور شوند راه­ های جدیدی برای شکستن دفاع تیمهای حریف پیدا کنند، که این اتفاق به خودی خود منجر به توسعه استراتژی­های خط حمله پیچیده­ تر شد. این دوره شاهد ظهور نقش مدافع بود، بازیکنی که تنها به عنوان خط آخر تیم نبود؛ بلکه تبدیل به بخش جدایی ناپذیری از استراتژی کلی تیم شد. همچنین نقش هافبک، به دلیل اینکه بازیکنان مسئول کنترل سرعت بازی و ارتباط دفاع با حمله بودند؛ برجسته تر شد.

این فصل زمینه را برای بقیه فصلهای کتاب فراهم میکند و نشان دهنده این است که چگونه این تحولات اولیه در حرکت فوتبال از ریشه ­های خود به عنوان یک سرگرمی بی نظم و بدون ساختار به سوی یک ورزش پیچیده و استراتژیک نقش داشت. از زمانی که تیم­ها و مربیان به اهمیت تاکتیک ­های فوتبال پی بردند، فوتبال به مثابه یک بازی شطرنج در زمین تبدیل شد؛ جایی که هر حرکت با دقت و برنامه ­ریزی صورت می­گرفت. این تغییر، راه را برای چشم انداز غنی تاکتیکی باز کرد که امروز در فوتبال مدرن میبینیم؛ جایی که استراتژی و نوآوری کلید موفقیت هستند.

انزو مارسکا سرمربی جدید آبی های لندن تاکتیک ها و سبک بازی جذابی دارد که در این مقاله به آن میپردازیم.

محمدرضا حیدری فوتبال لب-حرکت‌ها برای دوران مربیگری فوتبال انزو مارسکا اساسی بوده است. هنگام تحصیل در مرکز مربیگری افسانه ای ایتالیا، کوورچیانو پایان نامه او با عنوان فوتبال و شطرنج بود. مربی ایتالیایی با مقایسه این دو بازی گفت: “شباهت های زیادی وجود دارد.” “مهمترین آن بازی موقعیتی و استراتژی است. برای یک مربی، داشتن ذهنیت یک شطرنج باز مهم است: برنامه ریزی کنید، حرکات و ضد حرکات را مطالعه کنید، ترتیب مهره ها را انتخاب کنید.

حرکات تاکتیکی مورد علاقه او در زمین بدون شک با جا به جایی هایی که از باشگاهی به باشگاه دیگر و کشوری به کشور دیگر انجام داده است، شکل گرفته است. این بازیکن ایتالیایی دوران بازی خود را در تیم جوانان آث میلان با شماره شش و هشت آغاز کرد. در آنجا، او با شماره 10 تیم روبرتو دزربی دوست شد.

دوران بازیگری

مارسکا در سن 18 سالگی جسورانه به وست برومویچ آلبیون رفت و اولین طعم فوتبال بزرگسالان را در دسته دوم انگلیس چشید. سپس به یوونتوس نقل مکان کرد، جایی که برای کارلو آنچلوتی و مارچلو لیپی بازی کرد و سویا. یک قهرمانی در سری آ، دو جام یوفا و یک کوپا دل ری به دست آورد. یک فصل با المپیاکوس به تجربه او از فرهنگ های مختلف فوتبال افزود.

یک دوره 18 ماهه با بازی زیر نظر مانوئل پلگرینی در مالاگا دنبال شد و در طی آن مربی شیلیایی به انزو مارسکا گفت که پتانسیل تبدیل شدن به یک مربی خوب را دارد. پس از دوره های اولیه مربیگری در سری B با آسکولی و سپس در سویا، او در تابستان 2018 به کادر مربیگری پلگرینی در وستهام پیوست.

در این مرحله، مارسکا به عنوان یک مربی پیشرو با توجه عالی به بازی موقعیتی شهرت پیدا کرده بود. شاید تعجبی نداشته باشد که در سال 2020، پپ گواردیولا او را برای هدایت تیم توسعه نخبگان منچسترسیتی (EDS) به خدمت گرفت. مارسکا با تیمی شامل رومئو لاویا، کول پالمر و تامی دویل، اولین قهرمانی سیتی در لیگ برتر 2 را به درستی به دست آورد.

اولین نقش سرمربیگری او در سال 2021 در سری B با پارما انجام شد. اما تنها پس از 14 بازی به پایان رسید. گواردیولا در بازگرداندن انزو مارسکا به عنوان دستیار تیم اول برای فصل کسب سه گانه تردیدی نداشت.

بازیسازی بسیار عمیق

انزو مارسکا ارزش بالایی برای بازیسازی عمیق قائل است. با استفاده از پاس های کوتاه از خط عقب برای شکست دادن پرس از بالای حریف. دروازه بان نقش بزرگی در این استراتژی ایفا می کند و اغلب به خط دفاعی می پیوندد. این به ایجاد اوورلود در صورت نیاز کمک می کند، مخصوصا اگر حریف از پرس بازیکن محور استفاده کند.

انزو مارسکا اغلب یک دفاع چهار نفره را در ترکیب 1-3-2-4 یا 3-3-4 انتخاب می کند. پیوستن دروازه بان به بازی به مربی ایتالیایی اجازه می دهد یکی از مدافعان کناری خود را به داخل ببرد و چهار مدافع را در خط دفاع نگه دارد. در شکل 3-3-4 خود در لستر، یک مدافع کناری معکوس به شکل گیری یک دابل پیوت کمک می کند تا از مدافعان پاس دریافت کند. دخالت دروازه بان و دفاع کناری وارونه، ترفندهایی است که از تیم منچستر سیتی در او آشناست.

در تیم پارما نیز انزو مارسکا تلاش کرد تا از عقب بازیسازی کند. حتی اگر میانگین مالکیت توپ کمتری نسبت به لستر در اوایل دوران او در استادیوم کینگ پاور داشته باشد. تیم سری B یک حرکت دفاع کناری معکوس در سمت مقابل توپ داشت. مدافع کناری دیگر به طور همزمان برای پیوستن به حمله به سمت بالا پیش می رفت یا شماره هشت و وینگر پشتیبانی را می کرد. در لستر، مدافع کناری به نظر می‌رسد قبل از اینکه توپ فراتر از خط اول حریف بازیسازی شود، معکوس می شود.

تهدید های دو شماره هشت

در لستر، یک مدافع کناری معکوس که یک دابل پیوت را تشکیل می‌دهد به شماره هشت‌ها اجازه می‌دهد بالاتر بازی کنند. سپس به کانال های داخلی و نیم فضا ها اضافه میشوند و به مهاجم نوک تیم کمک میکنند. در بازی‌های اولیه آبی ها زیر نظر مارسکا، حمله به کانال‌های داخلی موثر بوده است. اینها الگوهایی هستند که از تیم های پارما و منچستر سیتی او نیز دیده می شود.

هنگامی که مدافعان کناری پارما در ساخت یک حمله معکوس می‌شدند، هشت‌ها به سمت خط جلو حرکت می‌کردند و در واقع به 5-3-2 تبدیل می‌شدند. در لستر، با یک مهاجم کناری شکل هجومی بیشتر شبیه 1-4-2-3 است.

هر دو سیستم نیاز به دویدن های تهاجمی از پست هشت دارند. هر زمان که مدافع کناری حریف برای فشار آوردن به مهاجمان گسترده باز جایگاه خود خارج شوند، ران‌های شماره هشت در دسترس هستند. این امر به ویژه در صورتی اتفاق می افتد که مهاجم وسط نزدیک ترین مدافع بعدی را مارک کند.

تنها در یکی از هفت بازی اول انرو مارسکا در لستر، تیمش کمتر از 63 درصد مالکیت توپ را در اختیار داشت. این اغلب حریفان را برای دوره های طولانی در بلاک های میانی و پایین قفل می کرد. دویدن های درون کانال از هشت ها می توانند جلوی مدافعین فضا دهد و فشار را از مهاجم مرکزی برای دویدن پشت دفاع کم میکند.

اگر هافبک های حریف این دوها را دنبال کنند و هشت ها را مهار کنند، هافبک وسط با مدافع کناری معکوس می تواند بر توپ مسلط شود. این برای تضمین مالکیت توپ بالا عمل می کند. وینگرهای مارسکا می‌توانند به داخل حمله کنند، زمانی که هشت‌ها از وسط زمین خارج شدند، به اوورلود مرکزی اضافه کرده و تهدیدی برای گل ایجاد می‌کنند.

دفاع در برابر ضدحمله

در لستر، مانند پارما، خط حمله در فاز هجومی پنج نفره است. چیدمان مارسکا در حمله در سری B از نظر شکل بازیکنان در هنگام مالکیت توپ در مقایسه با روزهای اولیه او به عنوان سرمربی در چمپیونشیپ متفاوت بود.

با توجه به چرخش های لستر در فاز هجومی، آنها اغلب سه بازیکن در خط دفاعی و یک دابل پیوت دارند. این یک شکل 2-3 را تشکیل می دهد. برای محافظت در برابر ضد حملات احتمالی، در فضاهای مرکزی قرار میگیرند.

این سه نفر مدافعان میانی هستند که آماده اند تا با ضد حملات گسترده مقابله کنند. با دو محوری که جلوتر از یک مدافع میانی محافظت می‌کند، مدافعان میانی کناری باید ضد حملات را به تعویق بیاندازند تا هم تیمی‌های مهاجم برگردند.

در پارما، پوشش در انتقال دفاعی، دو نفر را در خط عقب و سه نفر جلوتر، به شکل 3-2 نشان داد. خط دوم معمولاً از هر دو مدافع کناری و تک پیوت از 3-3-4 تشکیل می شد. بنابراین، در تیم پارما مارسکا در مقایسه با دابل پیوت لستر، پرس و دوئل فوری و تهاجمی‌تر هنگام مالکیت توپ داشت. بازیکن اضافی نزدیکتر به توپ نیاز به پرسینگ عقب را کاهش می داد.

قفل کردن بازی در یک سمت

انزو مارسکا می‌خواهد بازیکنانش فشار بیاورند و به سرعت توپ را پس بگیرند، این کار با هدف تسلط بر مالکیت و محدود کردن حملات حریف انجام می شود. لستر معمولاً مانند تیم منچستر سیتی در پرس به 2-4-4 تبدیل می شود. این امر مستلزم این است که یکی از هشت ها در کنار مهاجم مرکزی قرار گیرد، زیرا مهاجم دوم تلاش می کند توپ را به یک سمت وادار کند.

اگر آنها توپ را از یک طرف قفل کنند، شماره هشت آماده است تا هر تلاشی را برای جابجایی مجدد انجام دهد. وینگر مقابل نیز معکوس می‌شود و به دو هافبک میانی اجازه می‌دهد به سمت بالا حرکت کنند و نزدیک‌ترین وینگر با فشار بالا برای پرس کردن اقدام میکند. مدافع کناری مقابل نیز باید حمایت کند، لستر توپ را در یک سمت قفل می کند تا بتواند توپ را دوباره به دست آورد.

هنگامی که پرس بالا یک گزینه نیست، لستر در بلاکی قرار می گیرد که شکل 2-4-4 را حفظ می کند. یکی از شماره هشت ها در خط اول باقی می ماند و دو هافبک میانی دیگر پوشش میدهند. یکی عقب می افتد تا فضای بین خطوط را بپوشاند و از مدافعان مرکزی حمایت کند. شکاف آنها در خط میانی پس از آن با پرسینگ پشتی شماره 8 پر می شود، یا یک وینگر که به داخل حرکت می کند و یک منطقه وسیع را آزاد می کند.

عدم موفقیت در پارما

در پارما، انزو مارسکا تیمش را تشویق کرد که یک طرفه بازی کند و فشار بیاورد. کل خط جلو به سمت خط دفاعی حریف فشار می آورد و هافبک مرکزی شکل خود را حفظ می کرد تا پاس‌های مرکزی را دریافت کند. مدافعان کناری خیلی زودتر از تیم های منچسترسیتی و لستر ادر مناطق بالا حمایت می کردند و فشار می آوردند. در نتیجه، تاکید زیادی بر بازیابی مالکیت در مناطق وسیع از طریق دویدن با شدت بالا از بازیکنان تیم بود.

اگر تیم‌ها روی وینگرها بازی می‌کردند، 3-3-4 به سرعت تبدیل به یک بلاک 1-4-1-4 می‌شد و هافبک‌های مرکزی روی محافظت از وسط تمرکز می‌کردند. مدافعان کناری پارما همچنان برای پرس از جایگاه خود خارج می شدند، و وینگرها باید برگردند و در پشتیبانی دو برابر شوند. پرس پرانرژی در مناطق وسیع نیز زمانی رخ میداد که پارما در یک بلاک تنظیم شده بود.

زمان زیادی به مارسکا داده نشد تا ایده های خود را در اولین نقش سرمربی ارشد اجرایی کند. چهار برد و پنج تساوی از 14 بازی که هدایت پارما را بر عهده داشت، باعث شد که به او در خروج ورزشگاه انیو تاردینی را نشان دهند. در لستر، او چهار پیروزی در چهار بازی اول خود در چمپیونشیپ به دست آورد. اکنون هدف این است که حرکت بزرگ بعدی خود را در لیگ برتر و تیم چلسی انجام دهد.